«Κάναμε το ανθρώπινο είδος τη ντροπή της ανθρωπότητας. Από τους αρχαιότερους χρόνους μέχρι σήμερα, καμία κοινωνία δεν έχει επιτύχει τον βαθμό ατιμίας και εξευτελισμού στον οποίον έφτασε ένας αγροτικός- εμπορικός πολιτισμός που εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια αυτο-παρουσιάζεται ως ο κατεξοχήν “Πολιτισμός”.
Είναι αδιαμφισβήτητο ότι, ως ανθρωποειδή, έχουμε κληρονομήσει ανταγωνιστικά ένστικτα θηρευτή και ένστικτα αλληλοβοήθειας. Αυτά τα φυσικά χαρακτηριστικά μας, αποτελούν μέρος του ζωικού στοιχείου που μας συγκροτεί. Ενώ όμως, από την μια μεριά, η επίγνωση της αλληλεγγύης έχει ευνοήσει τον προοδευτικό εξανθρωπισμό μας, η ληστρική, αρπακτική επιθετικότητα, από την άλλη, έχει αναπτυχθεί μέσα μας ως μια τάση αυτοκαταστροφής. Είναι τόσο δύσκολο να το καταλάβουμε αυτό;»
«Αντί να απευθύνομαι στο πλήθος, προτιμώ να μιλάω απευθείας στο αυτόνομο άτομο. Γιατί αυτό δεν αγνοεί το γεγονός ότι η μόνη μου πρόθεση είναι να εκμυστηρευτώ τον τρόπο που βλέπω τα πράγματα, σε μια αδερφική συζήτηση κατά την οποία δεν χρειάζεται να γνωριζόμαστε για να αναγνωρίζουμε ο ένας τον άλλον.
Τι καλύτερη εγγύηση για την αφύπνιση της συνείδησης υπάρχει από την αλληλοβοήθεια; Δεν είναι τυχαίο πως αυτή ξαναγεννιέται αυθόρμητα, εκεί που τα αρπακτικά χάνουν την δύναμη τους να αποκρύπτουν το πραγματικό γεγονός, ότι καταβροχθίζουν τους εαυτούς τους και κάνουν πηγή κέρδους την ίδια τους την αυτοκαταστροφή.
Από τη στιγμή που καταφέρουμε να γλιτώσουμε τα παιδιά μας από τις καταστροφικές επιδράσεις της ανταγωνιστικής, αρπακτικής εκπαίδευσης, δεν έχουμε παρά να αναθέσουμε τη φροντίδα των πάντων στην ίδια την αυθόρμητη ριζοσπαστικότητα τους, να τα αφυπνίσουμε στα πεπρωμένα τους ως ανθρώπινα όντα.
Δεν χρειαζόμαστε προφήτες για να προβλέψουμε τι πρόκειται να συμβεί: είτε ο θρίαμβος του ηλίθιου που σκέφτεται με το βούρδουλα είτε η έξαρση μιας ζωής που έχει ανακτήσει την αποφασιστική επίγνωση της κυριαρχίας που μπορεί να ασκήσει η ίδια η ζωντανή ανθρωπιά.
Το να μην ελπίζεις σε τίποτα δεν σημαίνει να απελπίζεσαι με τα πάντα. Η επιστροφή στη ζωή είναι μια βίαιη, φυσική και αυθόρμητη αντίδραση. Έχει τη δύναμη να σταματήσει την ερημοποίηση της γης, από την οποία οι μηχανισμοί κερδοφορίας αντλούν τους τελευταίους τους πόρους. Η επιστροφή στη ζωή, στην αυθεντικότητά της, στην επίγνωσή της, είναι το πραγματικό μας ανοσοποιητικό σύστημα.
Εφόσον η απανθρωποποίησή μας, καταστρέφει τη φύση που υπάρχει μέσα μας και γύρω μας, στο όνομα του Κέρδους, γιατί να μην διακηρύξουμε με αποφασιστικότητα ότι όλα αυτά που συμβαίνουν είναι εκφάνσεις ενός μισητού πολιτισμού; Πως γίνεται αυτό; Μη με ρωτάτε, αναρωτηθείτε, εσείς που κάθε στιγμή αμφιταλαντεύεστε ανάμεσα στον λήθαργο και την εξέγερση».
Απόσπασμα από το κείμενο «Να εξαλείψουμε την αρπακτικότητα, να ξαναγίνουμε άνθρωποι». Μετάφραση - Επιμέλεια: Τάσος Σαγρής (Κενό Δίκτυο). Φωτό: Unsplash+
Ο Ραούλ Βανεγκέμ (21 Μαρτίου 1934) είναι Βέλγος συγγραφέας και φιλόσοφος. Σπούδασε λατινική φιλολογία στις Βρυξέλλες, δίδαξε στο πανεπιστήμιο και συμμετείχε στην Καταστασιακή Διεθνή από το ’61 ως το ’70. Μέχρι σήμερα έχει γράψει περισσότερα από 30 βιβλία, ανάμεσά τους τα: Βασικές κοινοτοπίες, Η βίβλος των Ηδονών, Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπινου όντος, Η επανάσταση της καθημερινής ζωής. Ο Βανεγκέμ στα έργα του απορρίπτει την ηθική της εργασίας και ασκεί έντονη κριτική στον καπιταλισμό και τον σύγχρονο κόσμο, θεωρώντας ότι οι αυταπάτες εμποδίζουν τη δημιουργία και καλεί σε μια αλλαγή προοπτικής. Ο Βανεγκέμ συνεχίζει να γράφει βιβλία, προωθώντας την ιδέα μιας ελεύθερης και αυτοδιαχειριζόμενης κοινωνίας.