Το πέταγμα της ΖΗΝ πεταλούδας

ΖΗΝ Σύμφωνα με τη θεωρία του χάους το φαινόμενο της πεταλούδας είναι αυτό που επιστημονικά λέγεται: «ευαίσθητη εξάρτηση από τις αρχικές συνθήκες». Σύμφωνα με το Wikipedia μία από τις διατυπώσεις, είναι ότι: «αν μια πεταλούδα κινήσει τα φτερά της στον Αμαζόνιο, μπορεί να φέρει βροχή στην Κίνα (ή και το αντίστροφο)». Αυτό δηλαδή που κατά μια έννοια συνέβη και στην περίπτωση με την πανδημία του Κορονοϊού που έχει ξεσπάσει στις μέρες μας. Κάτι έπραξε κάποιος στην Κίνα (κάτι έφαγε) κι από αυτόν τον ασθενή ξεκίνησε μια αλυσιδωτή αντίδραση.

«Διαφορετικές παραλλαγές εκφράζουν ουσιαστικά την ίδια ιδέα: μια απειροελάχιστη μεταβολή στη ροή των γεγονότων οδηγεί, μετά από την πάροδο αρκετού χρόνου, σε μια εξέλιξη της ιστορίας του συστήματος, δραματικά διαφορετική από εκείνη που θα λάμβανε χώρα, αν δεν είχε συμβεί η μεταβολή».

Με άλλα λόγια κάτι που μοιάζει ασήμαντο μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις, σε ένα περίπλοκο σύστημα όπως είναι οι κοινωνίες, με τους απρόβλεπτους παράγοντες όπως είναι οι άνθρωποι. Παρόλο που δεν μπορούμε να προβλέψουμε πώς θα συμπεριφερθεί ένα άτομο, μπορούμε να εξετάσουμε πώς θα συμπεριφερθεί το σύνολο των ατόμων. Και αφού είδαμε πώς συμπεριφέρεται το όλον, επόμενο ήταν να περιοριστεί το σύνολο των ατόμων. Έτσι φτάσαμε σε μια κοινωνία κλεισμένη σπίτι της.

Σίγουρα πρόκειται για μια συνθήκη ξένη, που μας στερεί βασικά δικαιώματα όπως αυτό της ελευθερίας κίνησης, που φαίνεται να θυσιάζεται μπροστά στο γενικό καλό (στο πώς φτάσαμε και πώς πάρθηκαν οι αποφάσεις δεν θα υπεισέλθω).

Είναι εθιστικό να διαβάζεις νέα και να ακούς ειδήσεις: Μην το κάνετε. Συγκρατηθείτε. Αν θέλετε να ενημερωθείτε, διαβάστε έγκυρες πηγές και με μέτρο. Η πληροφορία είναι προστασία, όχι η παραπληροφόρηση ή η τρομολαγνεία. Αν κάθε μέρα μάς έλεγαν πόσοι πέθαναν σε τροχαία, πόσοι ακρωτηριάστηκαν και βλέπαμε βίντεο από τα τραγικά αποτελέσματα των ατυχημάτων, νομίζω πως όλοι θα οδηγούσαμε με 30 χιλιόμετρα την ώρα –η αλήθεια είναι μια μείωση στην ταχύτητα δεν θα ήταν καθόλου κακή ιδέα.

Είναι ανησυχητικό να μην ξέρεις μέχρι πότε θα ισχύουν τα μέτρα και τι θα γίνει μετά: Είναι αλήθεια. Η αβεβαιότητα δεν μας βοηθάει να ηρεμήσουμε, και κυρίως όσους από εμάς αγαπάμε να έχουμε τον έλεγχο της ζωής μας. Σχεδόν όλους. Η επιστήμη αν κάτι προσπαθεί, είναι να μας βοηθάει στην πρόβλεψη (του καιρού, της υγείας μας κτλ). Να που τώρα δεν ξέρουμε καν πότε θα βγούμε από το σπίτι χωρίς προέγκριση. Όμως με το να σκέφτεται κανείς συνέχεια το μετά, χάνει το τώρα. Και προς το παρόν, έχουμε ένα μακρύ παρόν να διανύσουμε.

Προσπαθήστε να φτιάξετε ένα πρόγραμμα: Για να μη μοιάζει αυτό που ζούμε κλεισμένοι στα σπίτια μας, σαν την μέρα της μαρμότας, καλό είναι να φτιάξουμε ένα πρόγραμμα. Μετά την πρώτη εβδομάδα που ο έφηβος μέσα μας χάρηκε με το άραγμα και το άναρχο πρόγραμμα, καλό είναι το λίγο πιο ενήλικο κομμάτι μας να αναλάβει δράση, ειδικά αν υπάρχουν παιδιά. Όχι κάτι αυστηρό αλλά να υπάρχει κάποια ζώνη ξυπνήματος, δραστηριότητες (οικογενειακές ή ατομικές) ζώνες γευμάτων, ύπνος.

Σκεφτείτε διαφορετικά και θετικά: Όπως ακριβώς είναι αποτελεσματικό για τα παιδιά είναι και για τους μεγάλους. Αποσπάστε την προσοχή σας από τα αρνητικά και σκεφτείτε κάτι θετικό, κάτι ευχάριστο. Ως γνωστόν το να επιβάλλετε στο μυαλό σας να μην σκέφτεται κάτι, ουσιαστικά του υπογραμμίζεται αυτό το κάτι. Αν σας πω μην σκεφτείτε την μπλε πεταλούδα κι έπειτα κλείσετε τα μάτια σας, το πιο πιθανό είναι να τη σκεφτείτε. Για αυτό, καλό είναι να στέψετε την προσοχή σας σε κάτι άλλο. Ακόμα καλύτερα, ασχοληθείτε με μια άλλη δραστηριότητα: ζωγραφική, τραγούδι, κέντημα, σχοινάκι, ό, τι ευχαριστεί τον καθένα.

Οριοθέτηση της ιδιωτικότητας: Έχοντας μάθει να ζούμε αρκετά χώρια, δυσκολευόμαστε στο συνέχεια μαζί. Λογικό και αναμενόμενο. Ο κάθε ενήλικας όμως χρειάζεται λίγο χρόνο για αποσυμπίεση. Να μείνει με τον εαυτό του ή να μιλήσει στο τηλέφωνο χωρίς την παρουσία άλλων. Συζητήστε το με όσους μοιράζεστε το σπίτι (μικρούς και μεγάλους) και δώστε λίγο χρόνο στον εαυτό σας. Έστω και αν αυτό σημαίνει, να περιοριστεί για λίγο ο άλλος (άλλοι) σε διαφορετικό δωμάτιο, ακούγοντας μουσική (λειτουργεί εξαιρετικά ως ηχομόνωση). Είναι μια νέα κατάσταση, και θέλει νέους όρους συμβίωσης.

Κρατήστε και διατηρήστε την επαφή σας με τους άλλους και τα υποστηρικτικά σας δίκτυα: Όταν πάμε να πέσουμε κρατιόμαστε. Ενωμένοι αντέχουμε πιο πολλά παρά ως μονάδες. Μιλώντας (βοηθάει και το γράφοντας) εκτονώνουμε την εσωτερική μας ένταση, την αγωνία ή και το φόβο. Νιώθουμε ότι μας καταλαβαίνουν οι άλλοι, δεν βιώνουμε τόσο έντονα την μοναξιά και καθησυχαζόμαστε.

Η ιστορία επαναλαμβάνεται: Μιας και χρόνο έχετε, σκεφτείτε τις ιστορίες των γονιών σας και των παππούδων σας. Οι περισσότερες ξεκινούν με το «ήρθαν, πήγαν, μετανάστευσαν… μπλα  μπλα  μπλα… δεν είχαν να φάνε, ή είχαν μόνο ένα ζευγάρι παπούτσια… μπλα μπλα μπλα… ορθοπόδησαν… μπλα μπλα μπλα… τα έχασαν όλα εξ αιτίας μιας ασθένειας, πολέμου, απώλειας, τους εξαπάτησαν, ήταν επιπόλαιοι… μπλα μπλα μπλα…  ξανά έφτιαξαν τη ζωή τους. Η ζωή κάνει κύκλους, έχει τα πάνω και τα κάτω της, είναι σημαντικό να το θυμόμαστε στα πάνω και ελπιδοφόρο όταν ζούμε τα κάτω. Ευτυχώς εδώ δεν πέφτουν βόμβες στο κεφάλι μας, και ας κινδυνεύουμε από αόρατο εχθρό.

Κάτι σαν επίλογος: Πάντα λέω από μέσα μου: «την άνοιξη αν δεν την βρεις τη φτιάχνεις» (Ελύτης). Φτιάξτε εσείς την άνοιξη και την αισιοδοξία σας (το γράφω για να το διαβάζω και εγώ). Με αρκετή υπομονή και προσαρμογή θα τα καταφέρουμε.Να είστε όλοι καλά.


Η Έρα Μουλάκη είναι Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια-Οικογενειακή Θεραπεύτρια και Συγγραφέας Παιδικών Βιβλίων. Έχει Master’s degree στην κλινική ψυχολογία με ειδίκευση στην κατάθλιψη.


Διαβάστε επίσης:
Τι είναι κρίσεις πανικού και πως αντιμετωπίζονται
Όταν η λογοτεχνία συναντά την ψυχοθεραπεία
Covid19: Οδηγός αντί-στρες
9 τρόποι για να αντιμετωπίσουμε τον κορονοϊό

εμφάνιση σχολίων