Κάθε γονιός έχει βρεθεί μπροστά στο γνώριμο σκηνικό. Ρωτάει το παιδί «πώς ήταν το σχολείο;» και λαμβάνει ως απάντηση ένα λιτό «καλά», «οκ» ή «εντάξει».
Η λακωνικότητα αυτή αφήνει τους γονείς με την αίσθηση ότι δεν έμαθαν τίποτα ουσιαστικό για την ημέρα του παιδιού τους. Ωστόσο, σύμφωνα με ειδικούς, υπάρχουν τρόποι να καλλιεργηθεί ένας πιο ουσιαστικός διάλογος, αρκεί να αλλάξει κανείς το πώς θέτει τις ερωτήσεις.
Η παιδοψυχολόγος Stevi Pucket-Perez από το Children’s Health στο Ντάλας τονίζει στο Time, ότι οι γονείς συχνά ανυπομονούν να μάθουν λεπτομέρειες για την καθημερινότητα του παιδιού, όμως το «ανάκριση μετά το σχολείο» δεν είναι πάντα ο κατάλληλος τρόπος. Αντί για άμεσες ερωτήσεις, προτείνει να προηγείται μια ζεστή φράση σύνδεσης, όπως «χάρηκα τόσο που γύρισες!» ή «έφερα το σνακ που ξέρω ότι σου αρέσει». Έτσι, το παιδί αισθάνεται οικειότητα και όχι πίεση.
Το κλειδί, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι οι ερωτήσεις να είναι ανοιχτού τύπου, συγκεκριμένες και να γίνονται τη στιγμή που το παιδί είναι πιο δεκτικό, ίσως μετά το φαγητό, την ώρα του παιχνιδιού ή λίγο πριν τον ύπνο.
Οι διάλογοι που ξεπερνούν το επίπεδο του «καλά» ή «εντάξει» οικοδομούν εμπιστοσύνη και επιτρέπουν στους γονείς να αντιληφθούν εγκαίρως πότε το παιδί χρειάζεται στήριξη.
Δέκα ερωτήσεις που ανοίγουν δρόμους ουσιαστικής επικοινωνίας
«Ας μοιραστούμε ένα καλό και ένα όχι και τόσο καλό πράγμα που έγινε σήμερα. Θα ξεκινήσω εγώ.»
Οι γονείς δείχνουν το παράδειγμα μιλώντας πρώτοι, μετατρέποντας την κουβέντα σε κοινή εμπειρία και όχι σε ανάκριση. Έτσι, τα παιδιά μαθαίνουν να μιλούν και για τις δυσκολίες, αποκτώντας εργαλεία διαχείρισης.
«Ποιoι είναι μερικοί από τους κανόνες της τάξης σου;»
Η ερώτηση δίνει την ευκαιρία στο παιδί να κατανοήσει την έννοια των κανόνων και βοηθά τον γονιό να εντοπίσει πιθανές παρανοήσεις ή δυσκολίες.
«Τι διασκεδαστικό ή συναρπαστικό έγινε σήμερα;»
Η αναζήτηση θετικών στιγμών ενισχύει την αυτοπεποίθηση και φέρνει στο φως τι πραγματικά ενδιαφέρει ή ενθουσιάζει το παιδί.
«Πες μου κάτι που σε άγχωσε ή σε ανησύχησε σήμερα. Πώς το αντιμετώπισες;»
Μέσα από τέτοιες ερωτήσεις, τα παιδιά μαθαίνουν να αναγνωρίζουν και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους, ενώ οι γονείς μπορούν να τα καθοδηγήσουν σε στρατηγικές χαλάρωσης ή επίλυσης.
«Αν μπορούσες να αλλάξεις θέση με ένα παιδί της τάξης, ποιο θα ήταν;»
Μια ανάλαφρη ερώτηση που όμως αποκαλύπτει ποια χαρακτηριστικά θαυμάζει ή επιθυμεί το παιδί, είτε πρόκειται για ικανότητες, κοινωνική αποδοχή ή κάτι πιο απλό, όπως το φαγητό που φέρνει ο συμμαθητής.
«Πότε ένιωσες πιο πολύ βαρεμάρα σήμερα;»
Η «βαρεμάρα» μπορεί να κρύβει δυσκολίες ή μοναξιά. Μέσα από αυτή την προσέγγιση οι γονείς ανακαλύπτουν ζητήματα που αλλιώς το παιδί ίσως να μην μοιραζόταν.
«Τι καλό έκανες ή είδες σήμερα;»
Η συζήτηση για την καλοσύνη ενσταλάζει αξίες και ενισχύει την ενσυναίσθηση. Οι ειδικοί προτείνουν μάλιστα οι γονείς να ρωτούν πρώτα αν το παιδί αισθάνεται περήφανο για τον εαυτό του πριν εκφράσουν οι ίδιοι την επιδοκιμασία τους.
«Υπάρχει κάτι που σε ανησυχεί για αύριο;»
Ακόμη κι αν η απάντηση είναι αρνητική, η ερώτηση ανοίγει χώρο για ενδεχόμενες ανασφάλειες και προσφέρει ευκαιρία εκμάθησης δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων.
«Τι σε έκανε να χαμογελάσεις σήμερα;»
Ένας απλός τρόπος να μιλήσει το παιδί για στιγμές χαράς. Μπορεί να γίνει αφορμή για γέλιο και κοινές ιστορίες στο σπίτι.
«Υπάρχει κάτι από τη μέρα σου που θέλεις βοήθεια;»
Ακόμη κι αν αρχικά η απάντηση είναι «όχι», συχνά τα παιδιά επιστρέφουν αργότερα. Το σημαντικό είναι ο γονιός να προσφέρει στήριξη χωρίς να παίρνει τον έλεγχο, αφήνοντας χώρο στο παιδί να βρει λύσεις.
Πέρα από τις απαντήσεις
Η εφαρμογή αυτών των ερωτήσεων δεν σημαίνει ότι οι γονείς θα ανακαλύπτουν κάτι άμεσα. Το ζητούμενο είναι η δημιουργία ενός κλίματος εμπιστοσύνης και η ενίσχυση της σχέσης. Όπως τονίζει η ψυχοθεραπεύτρια Alejandra Galindo, το σημαντικό είναι τα παιδιά να αντιληφθούν ότι οι γονείς τους προσφέρουν χώρο για συζήτηση, χωρίς φόβο ότι εκείνοι θα παρέμβουν βιαστικά ή θα αναλάβουν τον έλεγχο.
Η επικοινωνία με τα παιδιά δεν είναι ποτέ θέμα «σωστής» ερώτησης μόνο. Είναι κυρίως η διάθεση να ακούσουμε με προσοχή, να επιτρέψουμε παύσεις, να αποδεχτούμε ακόμη και τις σιωπές. Μέσα από τέτοιες πρακτικές, οι οικογένειες μπορούν να καλλιεργήσουν μια βαθύτερη κατανόηση, δίνοντας στα παιδιά τα εργαλεία για να εκφράζουν τον εσωτερικό τους κόσμο με ασφάλεια και ειλικρίνεια.
Από την Μαργαρίτα Φράγκου Via tvxs.gr
Ακολουθήστε μας στο Instagram και στο Facebook για να βλέπετε τα άρθρα που σας ενδιαφέρουν