Οι στρεσαρισμένοι Ιάπωνες σκηνοθετούν στ’ αλήθεια την εξαφάνισή τους; Στο μονοπάτι του Johatsu ή του φαινομένου του λαού που «εξατμίζεται»
ΜΑΡΙΑΝΙΝΑ ΠΑΤΣΑ
8 Μαΐου 2017
Στα ιαπωνικά, η λέξη johatsu, σημαίνει «άνθρωπος που εξατμίζεται» (όπως λέμε «έγινε καπνός»). Κλονισμένοι από τη ντροπή της ανεργίας, ενός αποτυχημένου γάμου, ενός αυξανόμενου χρέους ή μιας δουλειάς που τους πνίγει, χιλιάδες Ιάπωνες πολίτες αφήνουν πίσω τους τις επίσημες ταυτότητές τους και να αναζητούν καταφύγιο στον ανώνυμο κόσμο εκτός δικτύου, σε μια άλλη πιο «κρυφή» κοινωνία, κάτω από την κοινωνία της Ιαπωνίας. Σε μια κουλτούρα όπου το να παρατήσει κανείς τη δουλειά του σε μια εταιρία θεωρείται ντροπή, η εξαφάνιση είναι μια δελεαστική εναλλακτική λύση. «Όταν οι άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με την προοπτική της αυτοκτονίας, του να εργαστούν μέχρι να πεθάνουν κάπου που δεν θέλουν ή να εξαφανιστούν, το τελευταίο μοιάζει πολύ θελκτικό« λέει ο βετεράνος δημοσιογράφος Jake Adelstein, στο περιοδικό TIME.
Το johatsu είναι τόσο ταμπού που δύσκολα μιλά κάποιος γι αυτό. Και οι νόμοι περί προστασίας της ιδιωτικής ζωής της Ιαπωνίας κάνουν αρκετά εύκολο το να εξαφανιστεί κανείς, αν το επιθυμεί, αφού για παράδειγμα αν ένα άτομο δεν καταχωρίσει τη διεύθυνσή του στο δημαρχείο, ακόμη και η κυβέρνηση δεν γνωρίζει πού βρίσκεται. Η πρόσβαση στα δημόσια αρχεία είναι σχεδόν αδύνατη ακόμα και για στενούς συγγενείς τους, ενώ η αστυνομία έχει πρόσβαση σε αυτά μόνο σε ποινικές υποθέσεις. Έτσι ουσιαστικά οι άνθρωποι εξαφανίζονται σε μια διοικητική τρύπα.