Το Λαμάσου, η φτερωτή ταυρόμορφη ασσυριακή θεότητα-προστάτης, στεκόταν στην είσοδο της Πύλης του Νεργκάλ στη Νινευή από το 700 π.Χ. έως τον Φεβρουάριο του 2015, όταν καταστράφηκε από το ISIS μαζί με άλλα αντικείμενα, στο Μουσείο της Μοσούλης στο Βόρειο Ιράκ. Τα έργα του Ιρακινοαμερικανού Michael Rakowitz συνδυάζουν κριτική, ιστορική μνήμη και πολιτιστική κληρονομιά.
Το Lamassu of Nineveh (2018) δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του πρότζεκτ The Invisible Enemy Should Not Exist με το οποίο προσπαθεί να αναδημιουργήσει αντικείμενα από τα χιλιάδες αρχαία που έχουν χαθεί πλέον για πάντα στη χώρα του. Κάποια λεηλατήθηκαν από το Μουσείο του Ιράκ το 2003, ενώ άλλα καταστράφηκαν σε αρχαιολογικούς χώρους σε ολόκληρη τη χώρα κατά τη διάρκεια του Πολέμου στο Ιράκ.
Το Lamassu of Nineveh δημιουργήθηκε κατ’ ανάθεση για το περιβόητο Fourth Plinth της πλατείας Τραφάλγκαρ στο Λονδίνο και έμεινε εκεί για δύο χρόνια. Πρόκειται για το δεύτερο μέρος της τριλογίας Michael Rakowitz & Ancient Cultures που φιλοξενεί ο NEON και το Μουσείο Ακρόπολης στον περιβάλλοντα χώρο του Μουσείου. Το πρώτο μέρος με τίτλο Allspice, προβάλλεται στην Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων, στο ισόγειο.
Τα έργα του Ιρακινοαμερικανού Michael Rakowitz συνδυάζουν κριτική, ιστορική μνήμη και πολιτιστική κληρονομιά
Το Lamassu of Nineveh όπως και οι ανακατασκευές στο The Invisible Enemy είναι φτιαγμένες από ανακυκλωμένες συσκευασίες τροφίμων. Όπως σε όλα τα έργα του Rakowitz, τα υλικά, η προέλευσή τους και η «αύρα» τους είναι σημαντικά. Στο Lamassu χρησιμοποιεί κουτιά από σιρόπι χουρμάδων.
Η «διάσωση» των κουτιών αυτών φωτίζει τις ανθρώπινες, οικονομικές και οικολογικές καταστροφές που προκάλεσαν οι πόλεμοι στο Ιράκ και οι συνέπειές τους.
Οι ιρακινοί χουρμάδες θεωρούνταν κάποτε οι καλύτεροι στον κόσμο και αποτελούσαν το δεύτερο μεγαλύτερο εξαγώγιμο προϊόν της χώρας μετά το πετρέλαιο. Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, η βιομηχανία χουρμάδων του Ιράκ αριθμούσε πάνω από 30 εκατομ. φοινικόδεντρα. Μέχρι το τέλος του Πολέμου του Ιράκ το 2003, είχαν απομείνει μόλις 3 εκατομμύρια.
Για να παρακάμψουν το εμπάργκο του ΟΗΕ του 1990 και να προσεγγίσουν τις δυτικές αγορές, οι ιρακινοί παραγωγοί έστελναν το σιρόπι στη Συρία, όπου συσκευαζόταν σε κουτιά χωρίς σήμανση. Στη συνέχεια μεταφερόταν στον Λίβανο, όπου έπαιρνε την ετικέτα «Προϊόν Λιβάνου» και εξαγόταν παγκοσμίως ως συγκαλυμμένο προϊόν. Σήμερα, μετά την άρση των κυρώσεων, μόνο μία μάρκα ανάμεσα σε δεκάδες αναγράφει το Ιράκ ως χώρα προέλευσης, λόγω των υπέρογκων χρεώσεων ασφαλείας που επιβάλλουν οι αμερικανικές αρχές σε εισαγωγές με ένδειξη ιρακινής προέλευσης.
Ο Ιρακινοαμερικανός Michael Rakowitz, έχει έδρα το Σικάγο και είναι διεθνώς αναγνωρισμένος για τα έργα του που συνδυάζουν πολιτική κριτική, ιστορική μνήμη και πολιτιστική κληρονομιά. Έχει παρουσιάσει το έργο του σε κορυφαίους θεσμούς και διοργανώσεις όπως η dOCUMENTA, το MoMA, η Tate Modern και η Μπιενάλε της Κωνσταντινούπολης, ενώ τιμήθηκε με σημαντικά βραβεία, ανάμεσά τους το Nasher Prize (2020) και το Herb Alpert Award (2018). Ξεχωριστή στιγμή στην καριέρα του αποτέλεσε η ανάθεση του Fourth Plinth στην πλατεία Τραφάλγκαρ του Λονδίνου (2018-2020). Με εκθέσεις που έχουν ταξιδέψει από το Λονδίνο και το Τορίνο έως το Ντουμπάι, ο Rakowitz συνεχίζει να δημιουργεί έργα που αναδεικνύουν τις χαμένες κληρονομιές και τις πληγές του πολέμου, μέσα από μια τέχνη που ισορροπεί ανάμεσα στην επίλυση και την αμφισβήτηση.
Michael Rakowitz, 06 Οκτωβρίου 2025 - 31 Οκτωβρίου 2026, Μουσείο Ακρόπολης, Διονυσίου Αρεοπαγίτου 15, Αθήνα, με ελεύθερη είσοδο
Ακολουθήστε μας στο Instagram και στο Facebook για να βλέπετε τα άρθρα που σας ενδιαφέρουν