Μια μεταρρύθμιση-σταθμός για την οικονομία, το δημογραφικό και την κοινωνική ένταξη. Η Ισπανία προχωρά σε μια από τις πιο φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις της τελευταίας δεκαετίας: τη νομιμοποίηση περισσότερων από ένα εκατομμύριο μεταναστών χωρίς χαρτιά μέσα στα επόμενα τρία χρόνια. Η κυβέρνηση επιδιώκει έτσι να απαντήσει στην έλλειψη εργατικών χεριών, να ενισχύσει το συνταξιοδοτικό σύστημα και να στηρίξει μια κοινωνία που γερνά με ταχείς ρυθμούς.
Από τον Μάιο του 2025 εφαρμόζεται ήδη η πρώτη φάση της μεταρρύθμισης, η οποία προβλέπει τη νομιμοποίηση περίπου 300.000 ανθρώπων ετησίως έως το 2027. Παράλληλα, ένα δεύτερο νομοσχέδιο που αναμένεται να φτάσει στη Βουλή στοχεύει σε επιπλέον 470.000 μετανάστες που βρίσκονταν στη χώρα έως τα τέλη του 2024.
Οι μετανάστες αποτελούν ήδη το 13,5% του εργατικού δυναμικού στην Ισπανία, ενώ μόνο το 2024 κάλυψαν το 40% των νέων θέσεων εργασίας, κυρίως σε τομείς όπως οι κατασκευές, η γεωργία και η υγειονομική περίθαλψη. Την περίοδο 2019-2023, κάλυψαν τα δύο τρίτα των νέων θέσεων εργασίας, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ανάκαμψη μετά την πανδημία.
Το προηγούμενο πρόγραμμα μαζικής νομιμοποίησης, το 2005, είχε αποφέρει περίπου 4.000 ευρώ ανά άτομο σε εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, ενώ από το 2009 περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι απέκτησαν νόμιμο καθεστώς μέσω ατομικών διαδικασιών. Σημαντικό είναι όπως λένε ότι πέντε στους δέκα μετανάστες από τη Λατινική Αμερική διαθέτουν πανεπιστημιακό πτυχίο, γεγονός που καθιστά τη μεταρρύθμιση όχι μόνο κοινωνικό αλλά και αναπτυξιακό εργαλείο.
Η επιλογή της Ισπανίας αποκλίνει από την κυρίαρχη ευρωπαϊκή γραμμή, που εστιάζει στις απελάσεις και στους αυστηρότερους ελέγχους
Από το 2022 έως το 2024 δημιουργήθηκαν 5,2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην Ισπανία, το 75% των οποίων καλύφθηκε από άτομα με διπλή υπηκοότητα ή αλλοδαπούς. Η μετανάστευση δεν αποτελεί πια επικουρικό φαινόμενο, αλλά θεμελιώδη παράγοντα για τη βιωσιμότητα του παραγωγικού ιστού.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επισημαίνει ότι το 50% των νέων θέσεων εργασίας στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια οφείλεται στους μετανάστες, σε μια ήπειρο όπου το εργατικό δυναμικό μειώνεται κατά περίπου ένα εκατομμύριο άτομα ετησίως, ενώ οι baby boomers πλησιάζουν ή βρίσκονται στη συνταξιοδότηση.
Η επιλογή της Ισπανίας αποκλίνει από την κυρίαρχη ευρωπαϊκή γραμμή, που εστιάζει στις απελάσεις και στους αυστηρότερους ελέγχους. Παρόμοια προγράμματα νομιμοποίησης έχουν εφαρμοστεί τα τελευταία χρόνια σε Πορτογαλία, Ιταλία και Γερμανία, ωστόσο το ισπανικό σχέδιο ξεχωρίζει για το μέγεθος και τη διάρκεια της εφαρμογής του.
Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η νομιμοποίηση δεν είναι μόνο πράξη κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά και προϋπόθεση για την οικονομική ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα του κοινωνικού κράτους. Παράλληλα, μειώνει τον χρόνο για την απόκτηση άδειας παραμονής και εργασίας (που μέχρι σήμερα μπορούσε να φτάσει τα επτά χρόνια), επιταχύνοντας την κοινωνική ένταξη και περιορίζοντας την παραοικονομία. Αν το σχέδιο πετύχει, θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο για μια νέα ευρωπαϊκή πολιτική ένταξης, με κέντρο όχι τον φόβο, αλλά τη συμβίωση και τη συνεισφορά.
Ακολουθήστε μας στο Instagram και στο Facebook για να βλέπετε τα άρθρα που σας ενδιαφέρουν