Το κόστος φύλαξης παιδιών, ήδη ένα από τα σημαντικότερα βάρη για τις οικογένειες, εκτοξεύεται τα τελευταία χρόνια παγκοσμίως. Η Ελλάδα καταγράφει μία από τις υψηλότερες αυξήσεις διεθνώς, σύμφωνα με νέα μελέτη της εταιρείας Remitly, η οποία προβλέπει ότι οι πιέσεις στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς θα ενταθούν δραματικά έως το 2035.
Η μελέτη αναλύει την πορεία του κόστους για υπηρεσίες όπως μπέιμπι σίτινγκ, βρεφονηπιακοί σταθμοί και ιδιωτικά κέντρα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών προσχολικής ηλικίας, αφαιρώντας τυχόν κρατικά επιδόματα. Τα στοιχεία σοκάρουν:
-Το 2012, το ετήσιο κόστος φύλαξης στην Ελλάδα ήταν 811 δολάρια.
-Το 2022 ανήλθε στα 1.419 δολάρια, σημειώνοντας αύξηση 75% – τη δεύτερη μεγαλύτερη παγκοσμίως.
-Μέχρι το 2035, εκτιμάται πως θα φτάσει τα 2.183 δολάρια ετησίως.
Αν και σε απόλυτα νούμερα το κόστος παραμένει χαμηλότερο συγκριτικά με άλλες χώρες, η ταχύτητα της αύξησης εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την πρόσβαση των οικογενειών σε προσιτή και ποιοτική προσχολική φροντίδα. Ένα πρόβλημα που συχνά μένει εκτός δημόσιου διαλόγου, ειδικά σε μια χώρα με χαμηλή αγοραστική δύναμη και ανεπαρκείς κρατικές υποδομές εκτός αστικών κέντρων.
Το παγκόσμιο πλαίσιο και η ελληνική ιδιαιτερότητα
Η έκθεση της Remitly υπογραμμίζει ότι η αύξηση του κόστους παιδικής μέριμνας ξεπερνά τον ρυθμό πληθωρισμού στις περισσότερες χώρες. Η Αυστραλία καταγράφει τη μεγαλύτερη αύξηση (+112%) και προβλέπεται να ξεπεράσει τα 15.000 δολάρια μέχρι το 2035. Η Ουγγαρία, η Πορτογαλία και η Ισπανία έχουν επίσης σημειώσει εκρηκτική αύξηση στα συνολικά οικογενειακά κόστη. Όσο για τις ΗΠΑ, εκτιμάται πως θα καταστούν η χώρα με το υψηλότερο κόστος ανατροφής παιδιού παγκοσμίως, παρά το ότι η δεκαετία 2012–2022 έφερε ανατιμήσεις "μόλις" 48%.
Προτεραιότητα η ενίσχυση της προσχολικής φροντίδας
Στην Ελλάδα, η αύξηση στο κόστος φύλαξης συμπίπτει με μια ευρύτερη κρίση κόστους ζωής. Στέγαση, ενέργεια, τρόφιμα και μεταφορές έχουν γίνει δυσβάσταχτες δαπάνες για τα περισσότερα νοικοκυριά, με τη γονεϊκή καθημερινότητα να μοιάζει όλο και πιο ασφυκτική.
Η τάση αυτή δεν είναι απλώς οικονομικό ζήτημα. Η πρόσβαση σε προσιτή, ποιοτική φύλαξη και δημιουργική απασχόληση παιδιών είναι κρίσιμος παράγοντας για την ισότητα στην εργασία, την κοινωνική κινητικότητα, αλλά και για τη γεννητικότητα – ένα μείζον πρόβλημα για τη χώρα.
Η ενίσχυση του δημόσιου δικτύου βρεφονηπιακών σταθμών και κέντρων δημιουργικής απασχόλησης, με πρόβλεψη και για ειδική αγωγή, αποτελεί ζήτημα πρώτης γραμμής. Χωρίς γενναίες επενδύσεις σε αυτόν τον τομέα, το κόστος δεν θα είναι μόνο οικονομικό – θα είναι και κοινωνικό.