Στο δασάκι, οι δασκάλες υποδέχονται τα παιδιά και χάνονται μέσα στα δέντρα. Δυο από τις μαμάδες είναι υπεύθυνες για το γεύμα που θα ακολουθήσει – με λιχουδιές από εποχιακά υλικά – μια άλλη θα παίξει κιθάρα, ένας μπαμπάς τραβάει φωτογραφίες. Όταν τα παιδιά επιστρέφουν, στήνουμε ένα μικρό γλέντι, χορεύουμε βαλς κάτω από τα πεύκα και πλέκουμε το γαϊτανάκι τραγουδώντας. Τα μάτια τους διάπλατα ανοιχτά, τα χαμόγελα τους φωτεινά, τα χεράκια τους μέσα σε άλλα χεράκια. Τρώμε, πίνουμε και τραγουδάμε. Ήρθε η Άνοιξη!
Αυτό είναι το εργαστήρι ελεύθερης εκπαίδευσης «Ο Παιδόκηπος» ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Ένα μικρό σποράκι που φυτεύτηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 2012 και τώρα ανθίζει! Μια ομάδα παιδαγωγών με ιδιαίτερες ανησυχίες, έβαλε μπρος κάτι που έμοιαζε ακατόρθωτο αλλά οι ίδιες πίστευαν βαθιά: τις ρίζες για ένα «άλλο» σχολείο.
Τρεις παιδαγωγοί βλέποντας την τραγική κατάσταση που επικρατεί στην εκπαίδευση της χώρας μας, αποφάσισαν να ανακαλύψουν ένα διαφορετικό τρόπο προσέγγισης. Μέσα από την ασχολία τους με τα παιδιά, παρατήρησαν ότι από πολύ μικρά έμπαιναν σε ένα σύστημα που σκότωνε εγκαίρως την παιδικότητα και τη φαντασία. Που έκοβε βίαια οποιαδήποτε σχέση με τη φύση αλλά και την εσωτερικότητα και την πνευματικότητα. Που βασιζόταν στο ‘να βρεις μια καλή δουλειά’ παρά στο ‘να γίνεις ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος’.
Έτσι, το 2012, με τη συμβολή ανθρώπων και δασκάλων από το εξωτερικό,
η ομάδα του εν δυνάμει Παιδόκηπου γνώρισε διαφορετικές παιδαγωγικές μεθόδους, επισκέφθηκε σχολεία Waldorf στην Ολλανδία, είδε πώς μπορούν να λειτουργήσουν συνεργατικά και συλλογικά. Υιοθετώντας αρχές της ελεύθερης εκπαίδευσης προασαρμόζεται στα δεδομένα της κοινωνίας μας, χωρίς δογματισμό. Η αυτο-εκπαίδευση τους όμως δε σταματά ποτέ: με διάβασμα, παιδαγωγικές ομάδες, ταξίδια, μαθαίνουν να βρίσκονται σε εγρήγορση, να ακούν τις ανάγκες των παιδιών και να εξελίσσονται συνεχώς.
Μιλώντας με γονείς, οι δασκάλες μας αυτές είδαν ότι η ανάγκη για μια «άλλη» εκπαίδευση στην προσχολική ηλικία, δεν ήταν μόνο στο μυαλό τους. Έτσι, παίρνοντας ένα μεγάλο ρίσκο και αφήνοντας τις δουλειές τους, έφτιαξαν το μικρό «σπιτάκι» τους στην εξοχή. Κάποιοι γονείς ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό και στήριξαν την προσπάθεια αυτή. Σιγά σιγά, η κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση του Παιδόκηπου μεγάλωνει και παιδάκια-σποράκια από 2.5 έως 5 ετών μαθαίνουν πλέον σε μια δική τους φωλίτσα.
Ένας παιδόκηπος όπου όλα είναι ήρεμα και σπιτικά. Στους τοίχους, οι χειροτεχνίες από φυσικά υλικά εναλλάσσονται μαζί με τις εποχές. Κάθε πρωί καλημερίζουμε τις κοτούλες μας και βλέπουμε εάν έχουν αυγά. Ένας χώρος όπου δεν υπάρχει οθόνη να παίζει και στις γιορτές δεν υπάρχουν νεκροί Χριστούληδες και ελληνικές σημαίες. Υπάρχουν όμως μύθοι και παραδοσιακά παραμύθια, πολλά τραγούδια και ο ήχος της ραπτομηχανής.
Η παιδαγωγική ομάδα θέλησε να βρει τρόπους ώστε τα μικρά παιδιά (για αρχή, μιας και εκεί μπορεί να γίνει η πιο αποτελεσματική δουλειά και η όποια αλλαγή) να βιώνουν και να μαθαίνουν μέσα από εμπειρίες, και όχι να διδάσκονται.
Ακολουθώντας τον κύκλο της ζωής και της φύσης να αναγνωρίζουν και τους δικούς τους ρυθμούς, να βρίσκουν την ισορροπία τους και να θυμούνται να ακούν την εσωτερική τους φωνή. Να εξελίσσουν αδιάκοπα τη διαίσθησή τους, να συζητάνε, να συνεργάζονται, να χορεύουν και να τραγουδούν. Να φυτεύουν και να ζυμώνουν το ψωμάκι τους. Να σκαρφαλώνουν και να προσπαθούν.
Ο τρόπος λειτουργίας του Παιδόκηπου ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ είναι επίσης πρωτότυπος και πρότυπος. Η λήψη αποφάσεων γίνεται συλλογικά από την εκπαιδευτική ομάδα αλλά και τη συμβολή των γονέων με γενικές συνελεύσεις. Αλλά και οι ανάγκες των παιδιών, εξατομικεύονται και δρουν καταλυτικά στη διαμόρφωση του προγράμματος και των δραστηριοτήτων. Όλοι λειτουργούν σα μια μικρή οικογένεια: είναι ίσοι και διαφορετικοί, έχουν τις ιδιαιτερότητες και τα πάθη τους.
Ακολουθούμε τα κεράκια που βρίσκονται στην άκρη του μονοπατιού. Μια φωτεινή διαδρομή μες στο σκοτάδι. Μας είχαν ήδη ενημερώσει ότι αυτό συμβολίζει η μικρή αυτή γιορτούλα. Ξορκίζουμε το σκοτάδι, μαθαίνουμε να το αγαπάμε, να μη το φοβόμαστε. Ύστερα πάντα θα έρχεται το φως. Αυτό είναι το μάντρα μας. Φτάνουμε στην αυλή του σχολείου μας όπου μια τεράστια κολοκύθα χαραγμένη με υπέροχες εικόνες, περιμένει στη μέση. Το κάθε παιδί κρατάει το φαναράκι που έχει φτιάξει μόνο του και που δείχνει τον δρόμο. Με κατάνυξη και ηρεμία, τραγουδάμε και τρώμε σούπα από παντζάρι και κολοκύθα. Φεύγοντας παίρνουμε μήλα στις τσέπες, τραγανά. Όλη τη νύχτα η φλογίτσα από το μικρό φανάρι έφεγγε το σπίτι μας και στις καρδιές μας.
Υ.Γ.1: Φυσικά, στην Ελλάδα, οποιαδήποτε παρόμοια δράση εξελίσσεται και μεγαλώνει έξω από το κλασσικό, «ορθόδοξο» εκπαιδευτικό (αλλά και οικονομο-καπιταλιστικό) σύστημα, καίγεται στην πυρά. Η προσπάθεια είναι μεγάλη και αδιάκοπη, τα εμπόδια φυτρώνουν σα μανιτάρια και η επιβίωση του εγχειρήματος ταλαντεύεται σαν πούπουλο. Μοναδικά όπλα, η επιθυμία, η φαντασία, η αλληλεγγύη και η πίστη. Ότι όλα μπορούν να συμβούν.
Για περισσότερες πληροφορίες δείτε εδώ και στο facebook της ομάδας.