Ο Murray Cox, ακτιβιστής που αναλύει το Airbnb, έδωσε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη στο Ινστιτούτο Eteron
Ο Murray Cox, ακτιβιστής που αναλύει το Airbnb, έδωσε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη στο Ινστιτούτο Eteron. Θεωρεί πως σε περιπτώσεις όπως η Ελλάδα, όπου η στεγαστική πολιτική εξαρτάται άμεσα από την εθνική νομοθεσία, τα πράγματα είναι λίγο πιο δύσκολα.DOCTV.GR | UNSPLASH
15 Φεβρουαρίου 2023
Ο Μurray Cox είναι συνιδρυτής του inside airbnb, μια πλατφόρμας ελεύθερης πρόσβασης με συγκεντρωτικά δεδομένα για το Airbnb σε περιοχές παγκοσμίως. Το 2019 ήταν και η χρονιά που άλλαξε ολοκληρωτικά το παιχνίδι των βραχυχρόνιων μισθώσεων: εταιρείες που χρηματοδοτούνταν με ιδιωτικά κεφάλαια και κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών (venture capital) εμφανίζονταν ως διαχειρίστριες δεκάδων ακινήτων Airbnb. Αυτή η πραγματικότητα μοιραία άρχισε να ρίχνει τη σκιά της στο αφήγημα που βλέπει το Airbnb ως ένα πολύτιμο εργαλείο στα χέρια των οικονομικά φτωχότερων στρωμάτων.
«Το βασικό επιχείρημα είναι ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις αποτελούν ένα οικονομικό εργαλείο για τις φτωχότερες γειτονιές, γιατί μπορείς να αποκτήσεις ένα συμπληρωματικό εισόδημα νοικιάζοντας το σπίτι σου. Το ερώτημα εδώ είναι ποιος μπορεί να νοικιάσει βραχυπρόθεσμα το σπίτι του;», αναρωτιέται ο Murray.
Επιπλέον, πρόσθεσε ο Murray, χρειάζεται να αναρωτηθούμε με ποιον τρόπο οι βραχυχρόνιες μισθώσεις επηρεάζουν την πρόσβαση στη στέγη. Αφαιρεί τα διαθέσιμα σπίτια από τις τοπικές κοινότητες; Πότε θεωρούμε ότι υπάρχει υπερτουρισμός; Θέλουμε να δημιουργούνται περιοχές τύπου “Disneyland”, όπου δε θα υπάρχει ντόπιος ούτε για δείγμα και όσοι/όσες εργάζονται στην περιοχή θα αναγκάζονται να διανύουν όλο και μεγαλύτερες αποστάσεις για να πάνε κάθε μέρα στη δουλειά τους;
Ταυτόχρονα, ο ιδρυτής της πλατφόρμας αναφέρεται στον αντίλογο που υπάρχει διεθνώς. Υπάρχει το αντεπιχείρημα ότι η μετάβαση προς ένα μοντέλο βραχυχρόνιων μισθώσεων εκδημοκρατίζει τον τουρισμό, παρέχοντας μία εναλλακτική στις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες και διανέμοντας πιο οριζόντια αυτά τα κέρδη στους κατοίκους.
Έτσι, στην Ιταλία, για παράδειγμα, κάποιοι υποστηρίζουν ότι το Airbnb ενισχύει τον βιώσιμο τουρισμό, δίνοντας ξανά ζωή στην ιταλική επαρχία. Μια συζήτηση πολύ σημαντική, ειδικά για χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό, όπως η Ελλάδα. Στην πραγματικότητα, όμως, η εκρηκτική εξάπλωση της πλατφόρμας σε όλο τον κόσμο, βρήκε τις περισσότερες χώρες θεσμικά απροετοίμαστες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το ισχύον νομικό πλαίσιο έκανε τη λειτουργία της πλατφόρμας αν όχι παράνομη, τουλάχιστον αμφιλεγόμενη.
Μία από τις πρώτες πόλεις που σχεδίασαν ένα ρυθμιστικό πλαίσιο για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ήταν το Σαν Φρανσίσκο. Το μέτρο προέβλεπε ότι οι οικοδεσπότες δεν μπορούσαν να φιλοξενήσουν επισκέπτες για περισσότερες από 90 ημέρες τον χρόνο. Πριν το μέτρο, στο Σαν Φρανσίσκο υπήρχαν περίπου 8.000 καταχωρήσεις. Μετά την εφαρμογή του, οι καταχωρήσεις έπεσαν κάτω από το μισό.
Αντίστοιχα προσπάθειες ρύθμισης του φαινομένου βρίσκει κανείς στο Βερολίνο, την Βαρκελώνη, το Άμστερνταμ και αλλού. Σε κάποιες περιπτώσεις, όπου οι Αρχές είναι πιο διστακτικές στο να θέσουν περιορισμούς, έχουν δημιουργηθεί μητρώα έτσι ώστε να υπάρχει τουλάχιστον κάποια επίσημη καταγραφή των βραχυχρόνιων μισθώσεων σε ορισμένες περιοχές. «Είναι ενδιαφέρον το πώς η αγορά ανταποκρίνεται στα ρυθμιστικά μέτρα. Έχω υπόψιν μου οικοδεσπότη Airbnb που κινήθηκε προς ένα πιο μακροπρόθεσμο μοντέλο μίσθωσης κι έτσι, για παράδειγμα, αντί να νοικιάζει το ακίνητό του για δύο ή τρία βράδια, τώρα το νοικιάζει για 30 ημέρες διαδοχικά. Οπότε βλέπεις την αγορά να επανεφευρίσκει τον τρόπο που λειτουργεί με βάση τις νέες ρυθμίσεις», σχολιάζει.
Ο Murray Cox θεωρεί ότι σε περιπτώσεις όπως η Ελλάδα, όπου η στεγαστική πολιτική εξαρτάται άμεσα από την εθνική νομοθεσία, τα πράγματα είναι λίγο πιο δύσκολα.
Αντίθετα, σε χώρες όπου η στέγαση ρυθμίζεται τοπικά, οι ακτιβιστές/τριες έχουν περισσότερες δυνατότητες να πιέσουν για αλλαγές τις τοπικές αρχές. Έτσι βλέπουμε πχ, το κίνημα στέγης στη Βαρκελώνη να πιέζει την περιφερειακή κυβέρνηση της Καταλονίας να προβεί σε ρυθμίσεις, ενώ στη Γαλλία το Παρίσι έπρεπε να συνεργαστεί με τη Λυών και το Μπορντώ, ώστε να γίνουν παρεμβάσεις σε εθνικό επίπεδο.
«Η κατάσταση αυτή το κάνει απλώς πιο δύσκολο γιατί τα περισσότερα κινήματα δεν έχουν τις προσβάσεις ούτως ώστε να επηρεάσουν κάποιους βουλευτές και να αλλάξει ο νόμος. Έτσι, καταλήγουν να επαφίενται σε άλλες ομάδες, όπως είναι ο ξενοδοχειακός τομέας, μία βιομηχανία που θα έλεγε κανείς ότι συνήθως δεν είναι φιλικά προσκείμενη στα κινήματα που παλεύουν για το δικαίωμά τους στην πόλη».
«Σε γενικές γραμμές», λέει καταληκτικά ο Murray, «θεωρώ ότι είναι απαραίτητο να σχηματιστούν περισσότερες συμμαχίες μεταξύ των κινημάτων, όχι μόνο εντός των πόλεων, αλλά και ανάμεσα σε διαφορετικές πόλεις και διαφορετικές περιφέρειες. Με αυτό τον τρόπο θα ακουστεί η φωνή μας στις συζητήσεις για τα ρυθμιστικά μέτρα, ειδικά σε εθνικό επίπεδο. Το έχω δει να συμβαίνει και έχω υπάρξει και εγώ ο ίδιος μέρος αυτών των αγώνων».
Απόσπασμα από την συνέντευξη του Murray Cox στο Ινστιτούτο Eteron στο πλαίσιο της έρευνας Eteron Ενοίκια στα Ύψη
εμφάνιση σχολίων