0
1
σχόλια
645
λέξεις
CULTURE

Ο πόλεμος του ποδοσφαίρου, του Ryszard Kapuściński, και 2 νέες εκδόσεις

ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤΑΜΗΣ [email protected]
17 Ιουνίου 2014
Λοιπόν, σας ακούω. Ποιο είναι το πρόβλημά σας; Νυστάζετε, μα ο ύπνος δεν σας κάνει την τιμή; Κοιμάστε και δεν τολμάτε να ξυπνήσετε; Δεν είστε σίγουροι, αν όλο αυτό τριγύρω σας είναι όνειρο ή πραγματικότητα; Μία είναι η λύση: Διαβάστε! Διαβάστε καταρχάς τη στήλη αυτή, που κάθε βδομάδα θα σας συνταγογραφεί βιβλία δια πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν και ύστερα, μετ’ ευτελείας και άνευ μαλακίας, διαβάστε τα ίδια τα βιβλία αυτά. Και όλα θα πάν’ καλά, θα δείτε.

ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙ’ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΨΑΧΝΟΥΝ ΓΙΑ ΠΡΟΦΑΣΕΙΣ: «Ο πόλεμος του ποδοσφαίρου», του Ryszard Kapuściński, Μεταίχμιο 2002, μετάφραση Ζώγια Μαυροειδή. Όσο κι αν ξεγελάει ο τίτλος του, το βιβλίο αυτό ελάχιστη σχέση έχει με την μπάλα ή μάλλον η μπάλα εδώ δεν αποτελεί παρά μονάχα μια πρόφαση. Πρόφαση για τον συγγραφέα του, τον επιφανέστερο ταξιδιωτικό ρεπόρτερ του 20ού αιώνα, για να κάνει μια αριστοτεχνική μελέτη και χαρτογράφηση των πολιτικών και κοινωνικών παθών του πλανήτη. Πρόφαση για τις διεφθαρμένες κυβερνήσεις δυο λατινοαμερικανικών κρατών για να στήσουν έναν από τους πιο αδικαιολόγητους πολέμους της Ιστορίας. Και πρόφαση για τον συντάκτη αυτής της στήλης, τελικά, για να συνδέσει τον δισταγμό του να παρακολουθήσει το Μουντιάλ που μόλις έχει ξεκινήσει με τα πιο φιλόδοξα περιπλανητικά του απωθημένα.

«Ο ανταποκριτής πρέπει να σκέφτεται. Απαιτείται επίσης ψυχική δύναμη και σωματική αντοχή. Διότι τι να την κάνει ο ανταποκριτής μας τη σκέψη, άμα τον καταλάβει για μήνες η παραλυτική μελαγχολία και δεν γράψει ούτε μία λέξη σε μια περίοδο που συμβαίνουν άκρως σημαντικά γεγονότα; Δεν μπορεί επίσης να γίνει ανταποκριτής όποιος φοβάται τη μύγα τσε τσε, τη μαύρη κόμπρα, τους ελέφαντες, τους ανθρωποφάγους, να πίνει νερό από ποτάμια και ρυάκια και να τρώει τούρτα από ψημένα μυρμήγκια, όποιος τρέμει στην ιδέα της αμοιβάδας και των αφροδίσιων νοσημάτων, ότι θα τον ληστέψουν και θα τον δείρουν…»

Ο Kapuściński εκτός από γενναίος άνθρωπος απέδειξε με τα βιβλία πως υπήρξε και ένας πραγματικά θαρραλέος συγγραφέας. Με το σπαρακτικά ανθρωποκεντρικό ρεπορτάζ του και την ακαταμάχητη πρόζα του, που δίνει στην τεκμηρίωσή του αδιανόητες λογοτεχνικές διαστάσεις, απέδειξε ότι οι συγκλονιστικότερες ιστορίες δεν είναι αυτές που περιμένουν σε κάποιο παράλληλο μεταφυσικό σύμπαν μέχρι να γραφτούν, αλλά εκείνες που ανυπομονούν να συμβούν σε ανθρώπους που ξέρουν καλά πώς να μας τις διηγηθούν. Αυτή είναι ίσως και η υψηλότερη αποστολή ενός συγγραφέα, με όποιο είδος της γραφής κι αν καταπιάνεται: Να λειτουργεί ως «ανταποκριτής» και να ανταποκρίνεται διαρκώς στο κάλεσμα της φωνής και της συνείδησης ολόκληρου του κόσμου. Κάτι που δεν θα μπορούσε ποτέ να καταφέρει «…όποιος μαζεύει λεφτά για να χτίσει στη χώρα του ένα σπιτάκι και δεν μπορεί να κοιμηθεί σε αφρικανική καλύβα. Καθώς και όποιος περιφρονεί τους ανθρώπους για τους οποίους γράφει».

* Οι εκδόσεις Μεταίχμιο έχουν εκδώσει στα ελληνικά αρκετά από τα βιβλία του Kapuściński, ενώ πριν λίγα χρόνια επανακυκλοφόρησαν τον «Πόλεμο του ποδοσφαίρου» μαζί με το «Έβενος, το χρώμα της Αφρικής» και τα «Ταξίδια με τον Ηρόδοτο» εν είδει τριλογίας (όλα σε μετάφραση της Ζώγιας Μαυροειδή). Από τους υπόλοιπους τίτλους ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η «Αυτοπροσωπογραφία ενός ρεπόρτερ» (σε μετάφραση Αλεξάνδρας Ιωαννίδου).

ΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΑΥΤΗ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΔΙΑΒΑΖΕΙ (ΕΚ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΩΝ): «Πεδία μάχης αφύλακτα», του Άρη Μαραγκόπουλου, εκδόσεις Τόπος. Ο μόνος, κατά τη γνώμη μου, Έλληνας συγγραφέας της γενιάς του, που με ό,τι και να καταπιάστηκε δεν βγήκε ποτέ εκτός θέματος, μας δίνει εδώ μια συλλογή παρεμβατικών δοκιμίων γύρω από την παρεξήγηση που ονομάζεται σύγχρονος πολιτισμός. Πολύ ενδιαφέρουσα η θέση του για την κουλτούρα των γκραφίτι, αβάσταχτες οι απόψεις του για τις ευθύνες του «αριστερού λόγου». «Μπαρακούντα», του Χρήστου Τσιόλκα, εκδόσεις Ωκεανίδα, μετάφραση Άννα Παπασταύρου. Το σύμπλεγμα του «θα σας δείξω εγώ μια μέρα» ως μήτρα ιστοριών και Ιστορίας. Στο ίδιο πνεύμα περίπου με το «Χαστούκι» και τη «Νεκρή Ευρώπη» τα οποία και τον καθιέρωσαν, αν και με σαφώς λιγότερες αυτή τη φορά αξιώσεις, ο Ελληνοαυστραλός συγγραφέας μάς δίνει μια ακόμα μυθιστορηματική ανατομία της βίας, των καταβολών και των παρελκομένων της.

εμφάνιση σχολίων