Α' ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΡΤ ΠΟΣΤΑΛ: Βερολίνο

Η ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΠΟΥ ΤΑΞΙΔΕΨΑ ΣΤΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ ΗΤΑΝ ΤΟΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ ΤΟΥ 1982. Η πόλη ήταν ακόμα χωρισμένη στα δύο από το Τείχος του Αίσχους ή μάλλον για να ακριβολογούμε ο δυτικός τομέας της πόλης ήταν περιτριγυρισμένος από το Τείχος. Το τότε δυτικό Βερολίνο ήταν ένα νησί της δυτικής Γερμανίας περιτριγυρισμένο από την ανατολική. Η δυτική κυβέρνηση σε μια προσπάθεια να δελεάσει τους Γερμανούς να εγκατασταθούν εδώ έδινε κίνητρα–φθηνότερα ενοίκια, επιδοτήσεις σπουδών, καλύτερους μισθούς. Έπρεπε να είναι κανείς νέος και τολμηρός για να αποφασίσει να μετακομίσει στο Βερολίνο, μια πόλη σφιχταγκαλιασμένη από την παράνοια του κομμουνιστικού καθεστώτος που βρισκόταν σε απόσταση αναπνοής.

ΑΠΟ ΤΗ ΜΙΑ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΤΕΙΧΟΥΣ ΤΟ ΔΥΤΙΚΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ άπλωνε τα θαύματα του καπιταλιστικού συστήματος –ο πύργος της Mercedes, ακριβές μπουτίκ και πολυκαταστήματα, πόρνες πολυτελείας που έκαναν πεζοδρόμιο στην Κουρφίρστνενταμ, τον πιο αριστοκρατικό δρόμο του δυτικού Βερολίνου και έφευγαν με πελάτες που οδηγούσαν Φεράρι. Στις λαμπερές βιτρίνες οι τελευταίοι ψίθυροι της μόδας και τα πιο σύγχρονα καταναλωτικά αντικείμενα του πόθου έκαναν λόγο για το μεγάλο γερμανικό θαύμα, την επανόρθωση της οικονομίας ύστερα από την καταστροφή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τα κλαμπ δεν έκλειναν ποτέ, η μόδα ήταν πανκ και επειδή η πλειοψηφία των κατοίκων ήταν νέοι, κυριαρχούσε μια κουλτούρα βασικό σύνθημα της οποίας ήταν: τα πάντα επιτρέπονται.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗ ΠΛΕΥΡΑ ΣΧΕΔΟΝ ΟΛΑ ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΝ: η επαφή με τους δυτικούς, η ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης, η διακίνηση βιβλίων και κινηματογραφικών ταινιών, τα ταξίδια και κυρίως το πέρασμα στον δυτικό τομέα. Στα 28 χρόνια που αυτό το τερατούργημα, αυτό το μνημείο της ανθρώπινης βλακείας έκοβε την πόλη στα δύο περισσότεροι από 200 ανθρώπους έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να περάσουν από το ανατολικό στο δυτικό Βερολίνο.

ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΗΤΑΝ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ. Μετά από ενδελεχείς ελέγχους διαβατηρίων στα διάφορα φυλάκια ελέγχου που βρισκόταν κατά μήκος του Τείχους περνούσες στον ανατολικό τομέα της πόλης και είχες την αίσθηση ότι ο χρόνος είχε σταματήσει. Τα κτίρια, αν εξαιρέσει κανείς τις τερατώδεις πολυκατοικίες σε στυλ σοσιαλιστικού ρεαλισμού που είχαν υψώσει οι ανατολικοί κατά μήκος της λεωφόρου Unter den Linden και στην Alexanderplatz, τα αυτοκίνητα, τα λιγοστά καταστήματα, ακόμα και τα ρούχα που φορούσαν οι άνθρωποι θύμιζαν παλιότερες εποχές. Σε αντίθεση με τον δυτικό τομέα εδώ ή κίνηση στους δρόμους ήταν ελάχιστη και οι λιγοστοί περαστικοί έμοιαζαν κατηφείς, φοβισμένοι, κουρασμένοι.

ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΑΣΑΝ ΚΑΙ ΟΤΑΝ ΞΑΝΑΒΡΕΘΗΚΑ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΕΚΕΙ Η ΠΟΛΗ ΕΙΧΕ ΑΛΛΑΞΕΙ ΡΙΖΙΚΑ. Η Γερμανία ήταν και πάλι ενωμένη, το τείχος είχε πέσει. Η βαθιά ουλή στον αστικό ιστό της πόλης, η νεκρή ζώνη που απλωνόταν παράλληλα του τείχους από την ανατολική πλευρά, είχε σχεδόν σβήσει κι εκεί που άλλοτε έκαναν περιπολίες φρουροί με ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά τώρα υψώνονται υπερσύγχρονοι ουρανοξύστες και μοντέρνα συγκροτήματα κατοικιών.

ΕΔΩ ΚΑΙ ΑΡΚΕΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΔΙΑΣΧΙΣΕΙΣ ΤΗΝ ΠΥΛΗ ΤΟΥ ΒΡΑΔΕΜΒΟΥΡΓΟΥ ελεύθερα κι αν δεν προσέξεις την γραμμή που είναι σχεδιασμένη στο οδόστρωμα δεν καταλαβαίνεις ότι περνάς από το δυτικό στο ανατολικό Βερολίνο. Στην Πύλη είναι το σημείο όπου η λεωφόρος με το ρομαντικό όνομα Κάτω από τις Φιλύρες, αλλάζει ονομασία και γίνεται λεωφόρος της 17ης Ιουνίου, σχηματίζοντας μια βασική αρτηρία το μήκος της οποίας σχεδόν κόβει την ανάσα. Πολύ κοντά βρίσκεται το Tiergartten ένα απέραντο πάρκο στην καρδιά της πόλης. Περπάτησα για λίγο στα μονοπάτια του, απολαμβάνοντας την αίσθηση της απόλυτης εξοχής εκατό μόλις μέτρα από τις πολύβουες λεωφόρους.

ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΕΝΩΜΕΝΟΥ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ ΕΧΕΙ ΓΙΝΕΙ ΚΑΙ ΠΑΛΙ Η ALEXANDER PLATZ, στην οποία δεσπόζουν, εκτός από τα προαναφερθέντα εγκλήματα της αρχιτεκτονικής, το Κόκκινο Δημαρχείο, η εκκλησία της Marienkirche και ο πύργος της τηλεόρασης, μια φουτουριστική απεγνωσμένη κραυγή, που μοιάζει με μια ελιά καρφωμένη σε μια οδοντογλυφίδα φτιαγμένη για το μαρτίνι του σοσιαλιστικού γίγαντα. Η τουριστική ατραξιόν είναι ότι στην «ελιά» υπάρχει ένα καφέ το οποίο στριφογυρίζει δίνοντάς σου τη δυνατότητα να θαυμάσεις το τοπίο σε 360 μοίρες. Ο περίπατος από την πύλη του Βραδεμβούργου προς την Alexander Platz είναι μια διαδρομή που κάνουν όλοι όσοι επισκέπτονται την πόλη. Έχοντας γυρίσει την πλάτη στην Quadriga το μπρούτζινο άγαλμα στην κορυφή της πύλης, βαδίζοντας κάτω από τις φιλύρες είναι αδύνατο να μην αφεθείς στην ιστορία.

ΤΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΠΟΛΗ ΠΟΥ ΤΑ ΧΕΙ ΔΕΙ ΟΛΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΧΕΙ ΖΗΣΕΙ ΟΛΑ. Πριν από αιώνες ήταν πρωτεύουσα του Βασιλείου της Πρωσίας και στη συνέχεια της Γερμανικής Αυτοκρατορίας. Στη δεκαετία του 1920 έζησε την εξαθλίωση και την παρακμή της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Λίγα χρόνια αργότερα έγινε το επίκεντρο της ναζιστικής τρέλας κι ύστερα χωρίστηκε στα δυο κι επανενώθηκε, για να διεκδικεί και πάλι, με άλλο τρόπο, το δικαίωμα να αποτελεί το κέντρο της εξουσίας στη γηραιά ήπειρο.

ΕΔΩ ΑΝΔΡΟΓΥΝΕΣ ΦΙΓΟΥΡΕΣ ΠΑΡΕΣΥΡΑΝ ΤΟΥΣ ΑΦΕΛΕΙΣ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ ΣΤΑ ΚΑΜΠΑΡΕ και τα μπαρ της πόλης κι έδιναν τροφή στη φαντασία του Κρίστοφερ Άισεργουντ για να γράψει τις βερολινέζικες νουβέλες του. Εδώ έκαιγαν βιβλία σε θεόρατες πυρές στην πλατεία. Εδώ τα στρατεύματα του Χίτλερ έκαναν θεαματικές παρελάσεις και η Λένι Ρίφενσταλ κινηματογραφούσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936. Εδώ οι βομβαρδισμοί άφησαν την πόλη σε ερείπια. Εδώ ο Μπάουι έγραψε την τριλογία του Βερολίνου – Low, Heroes, Lodger – βουτηγμένος στο παραμύθι της ηρωίνης. Εδώ οι άνθρωποι έχαναν τη ζωή τους για να περάσουν έναν τοίχο. Εδώ χιλιάδες λαού έκαναν κομμάτια αυτό το τείχος και το πούλησαν σαν κακόγουστο τουριστικό αναμνηστικό.

Η ΠΟΛΗ ΣΟΥ ΔΙΝΕΙ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΟΤΙ ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΟΚ ΟΣΟ ΔΕΝ ΕΝΟΧΛΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΟΧΛΕΙΣΑΙ. Παρέες κοριτσιών πίνουν κρασί και μπίρες από μπουκάλια μέσα στο Μετρό. Στο φαρμακείο η πωλήτρια φοράει μια μαύρη μαντίλα στο κεφάλι της. Το Βερολίνο δεν είναι σαν τις άλλες γερμανικές πόλεις όπου επικρατεί υστερικά η τάξη. Εδώ μπορείς να δεις ακόμα και κάποια μικρά σκουπιδάκια στον δρόμο, να συναντήσεις παρέες «αναρχικών» μέσα στο μετρό που καπνίζουν μέσα σε σταθμούς όπου απαγορεύεται το κάπνισμα, γεγονός ανήκουστο στην υπόλοιπη Γερμανία.

BΕΡΟΛΙΝΕΖΙΚΑ TIPS
-Αποφύγετε τα πολύ τουριστικά μέρη, όπως για παράδειγμα τον πύργο της τηλεόρασης στην Alexander Plats, ιδιαίτερα τους μήνες της τουριστικής αιχμής.
-Οι ουρές των τουριστών θα σας χαλάσουν το κέφι.
-Πάρτε το μετρό και τον προαστειακό και επισκεφθείτε οπωσδήποτε τις λίμνες στο Τέγκελ ή στο Wansee. Η διαδρομή δεν ξεπερνάει τη μισή ώρα και η ομορφιά του τοπίου θα σας ανταμείψει.
-Κινηθείτε με το μετρό ή ποδήλατο.
-Μην περπατάτε στους ποδηλατόδρομους.
-Ανακαλύψτε την γοητευτική Goldzstrasse με τα μικρά της παλαιοπωλεία και τα καταστήματα με second hand ρούχα και είδη ζωγραφικής.
-Περπατήστε στους πανέμορφους δρόμους στο Σαρλότενμπουργκ.
-Δοκιμάστε ένα βερολινέζικο λουκάνικο σε ένα από τα χιλιάδες ειδικά κιόσκια που υπάρχουν σε όλες τις γειτονιές.
-Περιηγηθείτε στις συνδεόμενες στοές στην περιοχή της Hackescher Markt με τις μικρές μπουτίκ και τα κομψά καφέ.
-Ανακαλύψτε με τα πόδια τη γειτονιά του Κρόιτσμπεργκ.
-Επισκεφθείτε την Kaiser Wilhelm Memorial Church.
-Αν πάτε για διασκέδαση στο Lab να είστε αποφασισμένοι να αφήσετε όλα σας τα ρούχα στη ρεσεψιόν.
-Πιείτε τον καφέ σας στο Einstein Café, το πρώτο από την αλυσίδα που τώρα βρίσκει κανείς σε πολλά σημεία της πόλης.
-Το Βερολίνο έχει μια πολύ δυναμική γκέι σκηνή με μπαράκια, καφέ και κλαμπ για όλα τα γούστα.
-Μπορείτε να βρείτε πολύ φθηνά διαμερίσματα για να μείνετε αν δεν θέλετε να ξοδέψετε μια μικρή περιουσία σε κάποιο ξενοδοχείο.
-Γενικά το Βερολίνο είναι μια πόλη φθηνή όπου μπορείτε να φάτε και να διασκεδάσετε με λίγα χρήματα.


O Δημήτρης Γαλάνης είναι δημοσιογράφος και μόνιμος συνεργάτης της εφημερίδας Το Βήμα. Έχει εργαστεί τα τελευταία είκοσι χρόνια στον Τύπο και στην τηλεόραση, συλλέγει το περιοδικό New Yorker, είναι φαν της Τίνα Μπράουν (νέα διευθύντρια του περιοδικού Newsweek) και μπορείτε να εντοπίσετε τις φωτογραφίες του σε αθηναϊκές εκθέσεις ή στο DOC TV. Είναι επίσης αιώνιος φίλος, από τον προηγούμενο αιώνα λέμε!