Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια, το ύφος του Λόβερτι γίνεται όλο και πιο προφανές, κοινότοπο, καταγγελτικό αλλά και διδακτικό ταυτόχρονα, όμως ακόμη κι έτσι ή κι όταν ακόμα γίνεται απροκάλυπτα μελοδραματικό, δεν παύει να ξεχειλίζει από ατόφια συγκίνηση, αλλά και απόλυτη, αγνή αγάπη, για τον (συν)άνθρωπο της διπλανής πόρτας.
Ιnfo: Εγώ, Ο Ντάνιελ Μπλέικ (I, Daniel Blake). Κοινωνική Δραματική. Αγγλία - Γαλλία - Βέλγιο 2016. Πρεμιέρα: Πέμπτη 3 Νοεμβρίου. Σκηνοθεσία: Κεν Λόουτς. Παίζουν: Ντέιβ Τζονς, Μπριάνα Σαν, Χέιλι Σκουάιρς, Ντίλαν Φιλιπ Μακίρναν, Νάταλι Αν Τζέιμσον, Κόλιν Κουμπς. Διανομή: Feelgood Entertainment.
SNOWDEN: Το 2013, ο Έντουαρντ Σνόουντεν, αφήνει κρυφά τη δουλειά του στην Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας (National Security Agency, NSA) των ΗΠΑ και πετά στο Χονγκ Κονγκ για να συναντηθεί με τους δημοσιογράφους Γκλεν Γκρίνγουολντ, και Ίβεν Μακάσκιλ, αλλά και τη σκηνοθέτιδα Λάουρα Πουατράς. Ο Σνόουντεν, ο οποίος εργαζόταν για την NSA και την CIA ως υψηλόβαθμος τεχνικός διαχειριστής ηλεκτρονικών συστημάτων, ανακαλύπτει ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ παρακολουθεί όλες τις ψηφιακές επικοινωνίες - όχι μόνο ξένων κυβερνήσεων και τρομοκρατικών ομάδων, αλλά και των απλών Αμερικανών (και όχι μόνο), πολιτών. Απογοητευμένος από τη δουλειά του, συγκεντρώνει σχολαστικά εκατοντάδες χιλιάδες απόρρητα έγγραφα που αποκαλύπτουν την πλήρη έκταση των υποκλοπών, εγκαταλείπει την αγαπημένη του Λίντσεϊ Μιλς και βρίσκει το θάρρος να ακολουθήσει την προσωπική ηθική και τις αρχές του.
Η ιστορία του Έντουαρτ Σνόουντεν κίνησε το ενδιαφέρον του Όλιβερ Στόουν, ο οποίος βασισμένος κυρίως στο βιβλίο του δημοσιογράφου του Guardian Λουκ Χάρτινγκ (Φάκελλος Σνόουντεν, Η Ιστορία του Νο 1 Καταζητούμενου Ανθρώπου Στον Κόσμο), στο βιβλίο του Ρώσου δικηγόρου του Σνόουντεν, Ανατόλι Κουτσερένα, αλλά και στο βραβευμένο με όσκαρ ντοκιμαντέρ της Λάουρα Πουατράς (εδώ την υποδύεται η Μελίσα Λίο), Citizenfour (2014), από το οποίο αντλεί μεγάλο μέρος των σκηνών στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του Χονγκ Κονγκ, όπου ο νεαρός whistleblower, έκανε τις αποκαλύψεις του, σχετικά με την παρακολούθηση των πάντων, από τις μυστικές υπηρεσίες.
Γύρω από αυτές τις σκηνές, στήνονται όλα τα υπόλοιπα γεγονότα, ανάμεσα στο 2004 και το 2013: η απόλυση του Σνόουντεν από τον στρατό λόγω ενός ατυχήματος, η γνωριμία του με την Λίντσεϊ Μιλς μέσω μιας διαδικτυακής πλατφόρμας για nerds (!), η είσοδος του στις μυστικές υπηρεσίες, η αρχή της αμφισβήτησης των πρακτικών τους (σύμφωνα με το σενάριο, ήταν η Μιλς που τον μύησε στον φιλελευθερισμό που έφτασε στα όρια του ριζοσπαστισμού, όταν ο πρόεδρος Ομπάμα, αθέτησε σχεδόν όλες τις υποσχέσεις του, σε ό,τι αφορούσε αυτές τις πρακτικές).
Με την μορφή ενός τυπικού χολιγουντιανού θρίλερ, το οποίο είναι πολύ στατικό για να γίνει συναρπαστικό (αυτό συμβαίνει μόνο στο τελευταίο μισάωρο, όταν ο Σνόουντεν βγαίνει από το δωμάτιο του ξενοδοχείου, για να καταλήξει στην Ρωσία), ο Στόουν, πολύ σωστά, βλέπει τον νεαρό Χάκερ (έτσι τουλάχιστον τον χαρακτηρίζει σε μια σκηνή επικαίρων, ο ίδιος ο Ομπάμα), σαν έναν τυπικό All American Hero, ο οποίος πάνω από όλα, κόπτεται για την ορθή εφαρμογή των θεμελιακών Αρχών του Αμερικάνικου Συντάγματος. Σχεδόν με μεσσιανικό τρόπο, ο Σνόουντεν θυσιάζει τον εαυτό του, για το γενικό καλό του συνόλου των συμπατριωτών του, αλλά και ολόκληρης της ανθρωπότητας. Από εκεί και πέρα, ο άνθρωπος Σνόουντεν, παραμένει ένα μυστήριο. Για όσους παρακολουθούν τα ρεπορτάζ και έχουν ήδη δει το Citizenfour, η ταινία δεν έχει να πει και πολλά, παρόλο που είναι κινηματογραφικά φλύαρη και έχει αδικαιολόγητα μεγάλη διάρκεια. Θα απολαύσουν όμως την εξαιρετική ερμηνεία του Τζόζεφ Γκόρντον-Λέβιτ, του πιο χαρισματικού Αμερικανού ηθοποιού της γενιάς του, το
σάουντρακ του αγαπημένου της στήλης, Γκρέιγκ Άρμστρονγκ (Romeo+Juliet), και ένα καινούργιο
τραγούδι του Πίτερ Γκέιμπριελ για την ταινία στους τίτλους τέλους.
Ιnfo: Snowden. Πολιτικό Θρίλερ Βιογραφία. Γαλλία - Γερμανία - ΗΠΑ 2016. Πρεμιέρα: Πέμπτη 3 Νοεμβρίου. Σκηνοθεσία: Όλιβερ Στόουν. Παίζουν: Τζόζεφ Γκόρντον-Λέβιτ, Ζάκαρι Κουίντο, Μελίσα Λίο, Τομ Γουίλκινσον, Σαρλίν Γούντλεϊ, Ρις Ίφανς, Νίκολας Κέιτζ. Διανομή: Tanweer.
ΑΦΕΡΙΜ!: Το 1835 ένας αστυνομικός και ο γιος του διασχίζουν τη ρουμανική ύπαιθρο, αναζητώντας έναν τσιγγάνο σκλάβο που κατηγορείται πως πλάνεψε τη γυναίκα του τοπικού άρχοντα. Αυτός ο δημόσιος υπάλληλος με υπερβολικό ζήλο, που θυμίζει σερίφη βγαλμένο από οπερέτα, οργώνει με το άλογό του τα άγρια Βαλκάνια και δεν χάνει ευκαιρία να μαθαίνει στο βλαστάρι του το νόημα της ζωής. Στη μικρή τους Οδύσσεια συναντούν ανθρώπους διαφορετικών εθνοτήτων και πεποιθήσεων: Τούρκους και Ρώσους, Χριστιανούς και Εβραίους, Ρουμάνους και Ούγγρους. Όλοι τους βρίσκονται απέναντι ο ένας στον άλλο, αναπαράγοντας προκαταλήψεις που περνάνε από γενιά σε γενιά. Ακόμα και όταν βρίσκουν τον σκλάβο, η περιπέτεια τους απέχει πολύ απ’ το τέλος της...
Βραβευμένη στο Βερολίνο (Αργυρή Άρκτος Καλύτερης Σκηνοθεσίας), αλλά και σε άλλα φεστιβάλ, μαύρη κωμωδία, η οποία συνδυάζει το κυνικό χιούμορ των πειραγμένων γουέστερν του Ταραντίνο, με τις πιο κλασικές ταινίες του είδους, όπως την Αιχμάλωτο της Ερήμου, σε μια ιστορία που θυμίζει Το Τελευταίο Απόσπασμα (1973), των Χολ Άσμπι - Ρόμπερτ Τάουνι Σίνιορ - Μτάριλ Πόνικσαν. Στο πρώτο μέρος, πατέρας και γιος αναζητούν τον λιποτάκτη Τσιγγάνο, σε βουνά, κάμπους και λαγκάδια, οργώνοντας τα Βαλκάνια, και διασταυρώνοντας τις πορείες τους με διάφορους γραφικούς τύπους, άκακους ή και επικίνδυνους, κολίγους, ψαράδες, παπάδες και ομάδες Ρομά σε πρόχειρους καταυλισμούς. Ο πατέρας, προσπαθεί να διδάξει στον γιο πως να περπατάει ευέλικτα πάνω στα πονηρά μονοπάτια της ζωής, όμως από την σύλληψη του υπόπτου και κατά την διάρκεια της επιστροφής και μετά, αν και οι βεβαιότητές του θα ανατρέπονται η μία μετά την άλλη - λόγω της δημοσιοϋπαλληλικής νοοτροπίας του - δεν θα καταφέρει να εναντιωθεί με σθένος, στις βουλές του Άρχοντα, ο οποίος θεωρεί - όπως και οι περισσότεροι άλλωστε - τους Ρομά υπάνθρωπους. Τούρκοι, Ρώσοι, Ούγγροι, Ρουμάνοι, Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι, Εβραίοι, συντηρούν και αναπαράγουν προκαταλήψεις ο ένας για τον άλλον, σε μια τρικυμιώδη βαλκανική ενδοχώρα, που δεν διαφέρει και πολύ, ακόμη και στις μέρες μας.
Καθώς η ταινία προσπαθεί να μιλήσει για όλα αυτά, φορές χάνει τον στόχο της που μοιάζει να είναι η επισήμανση της παράλληλης με τους Αφροαμερικάνους στις ΗΠΑ, ανήθικης μεταχείρισης των Ρομά, από τους υπόλοιπους λευκούς ή λευκότερους λαούς των Βαλκανίων, αλλά και οι παραλληλισμοί των προβλημάτων της εποχής με αυτά του σήμερα.
Συχνά, γίνεται αποσπασματική και χάνει τον ρυθμό της, καθώς ο Ράντου Ζούντε (ο οποίος έχει διατελέσει και βοηθός σκηνοθέτη στο Αmen του Κώστα Γαβρά), δεν διαθέτει τον κωμικό οίστρο ενός Κουστουρίτσα, αλλά ούτε και την ιδιοφυία ενός Ταραντίνο που θα απογείωναν την ταινία, χωρίς να του λείπουν κι όμως οι αρετές. Τα καταφέρνει καλύτερα, στην κλιμάκωση του δεύτερου μέρους, αλλά κυρίως στο εικαστικό κομμάτι της δημιουργίας του, όπου εκμεταλλεύεται το ασπρόμαυρο σινεμασκόπ κάδρο με τρόπο σχεδόν επικό, καθώς κυριαρχούν τα γενικά και τα μακρινά πλάνα, και η εξ αποστάσεως παρακολούθησης της ανοησίας των ανθρώπων, μικρών κουκίδων στην άκρη του κάμπου, ασήμαντων οντοτήτων στην μεγαλοσύνη του απείρου.
Ιnfo: Αφερίμ! (Aferim). Δραματική Κωμωδία Εποχής. Ρουμανία - Βουλγαρία - Τσεχία - Γαλλία 2015. Πρεμιέρα: Πέμπτη 3 Νοεμβρίου. Σκηνοθεσία: Ράντου Ζούντε. Παίζουν: Τεοντόρ Κορμπάν, Μικάι Κομανόιου, Τομά Κούζιν, Λουμινίτα Γκεοργκίου. Διανομή: Weird Wave.
7 ΛΕΠΤΑ ΜΕΤΑ ΤΑ ΜΕΣΑΝΥΧΤΑ: Ο Κόνορ είναι 12ετών και θα πρέπει να διαχειριστεί την πολύ σοβαρή ασθένεια της μητέρας του, πράγμα που τον αναγκάζει να περνάει πολύ χρόνο με την καθόλου συμπαθή γιαγιά του. Επιπλέον έχει να αντιμετωπίσει τον καθημερινό εκφοβισμό από τους συμμαθητές του ενώ ο πατέρας του βρίσκεται μίλια μακριά με νέα σύζυγο και άλλο παιδί. Ξαφνικά ένα βράδυ, λίγο μετά τα μεσάνυχτα ένα τέρας εμφανίζεται στο παράθυρο του Κόνορ και απαιτεί από αυτόν να τον ακούσει. Θα του διηγηθεί τρεις ιστορίες και μετά ως αντάλλαγμα θα πρέπει ο Κόνορ να του διηγηθεί την δική του ιστορία.
Βασισμένο στο best seller Το Τέρας Έρχεται (εκδόσεις Πατάκη), του Πάτρικ Νες, το 7 Λεπτά Μετά τα Μεσάνυχτα, είναι μια αλληγορία φαντασίας για μεγάλα παιδιά και αφορά την επώδυνη ενηλικίωση ενός αγοριού, του οποίου η μητέρα πάσχει από καρκίνο. Το θέμα της οικογενειακής συνοχής, επιστρέφει και στην δεύτερη αγγλόφωνη ταινία του Ισπανού Χουάν Αντόνιο Μπαγιόνα (The Impossible), ενώ η εικαστική του προσέγγιση, παραπέμπει στον παραγωγό της πρώτης του ταινίας, του Ορφανοτροφείου (2007), που δεν ήταν άλλος από τον φοβερό και τρομερό Γκιγιέρμο Δελ Τόρο, του Λαβύρινθου του Πάνα.
Υποβλητική ατμόσφαιρα και εξαιρετικές ερμηνείες σε ένα παραμύθι που καλεί μικρούς και μεγάλους να συμφιλιωθούν με την επώδυνη διαπίστωση πως δεν υπάρχει πάντοτε ανακούφιση για κάθε πόνο, θεραπεία για κάθε ασθένεια, τιμωρία για κάθε επαίσχυντη πράξη.
Ιnfo: 7 Λεπτά Πριν τα Μεσάνυχτα (A Monster Calls). Φαντασίας. Ισπανία - ΗΠΑ 2016. Πρεμιέρα: Πέμπτη 3 Νοεμβρίου. Σκηνοθεσία: Χουάν Αντόνιο Μπαγιόνα. Παίζουν: Λιούις ΜακΝτάγκαλ, Φελίσιτι Τζόουνς, Σιγκούρνι Γουίβερ, Τζέραλντιν Τσάπλιν, Λίαμ Νίσον. Διανομή: Spentzos Films.
ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΦΟΒΟΥ: Τεχεράνη, 1988. Καθώς ο πόλεμος Ιράν-Ιράκ συνεχίζεται για όγδοη χρονιά, μια μητέρα με την κόρη της, προσπαθούν να μείνουν ενωμένες, καθώς ένα απόκοσμο κακό πλησιάζει εν μέσω των βομβαρδισμών και της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης.
O Μπαμπάκ Ανβαρί, είναι ο νεαρός Ιρανός σκηνοθέτης του περίφημου
Two & Two το οποίο έφτασε μέχρι την υποψηφιότητα Καλύτερης Ταινίας Μικρού Μήκους των βρετανικών Βραβείων BAFTA το 2012, για να κάνει θραύση στη συνέχεια στο διαδίκτυο. Έχοντας σαν βάση του το Λονδίνο, ο γεννημένος στην Τεχεράνη
Ανβαρί, έχει δουλέψει για το MTV Βρετανίας και Ιρλανδίας σαν ένας από τους σκηνοθέτες των MTV Live Sessions. Αν δει κανείς την υπόλοιπη δουλειά του, θα προσέξει ότι το θέμα της καταπίεσης, του εγκλεισμού, της απομόνωσης, της αδιόρατης απειλής, διαπερνά ολόκληρο το σώμα της δουλειάς του.
Στην Σκιά του Φόβου, η οποία είναι και η ξενόγλωσση ταινία την οποία έχει υποβάλει η Αγγλία για το ανάλογο βραβείο όσκαρ (!), χρησιμοποιεί με ανεπιτήδευτη επιδεξιότητα όλους τους κώδικες μιας ταινίας τρόμου, για να μιλήσει για κάτι βαθύτερο και σαφέστατα πολιτικό, με τον τρόπο που το έχουν κάνει χρόνια τώρα όλοι οι μεγάλοι μάστορες, από τον Πολάνσκι της Αποστροφής και του Μωρού της Ρόζμαρι, μέχρι τον Έγκερς του The Witch. Ο Ανβαρί που έχει γράψει και το σενάριο, το κάνει σαφές από την αρχή, όταν στην πρώτη σκηνή, ο πρύτανης του πανεπιστημίου, αποκλείει την ηρωίδα από το να επιστρέψει στις σπουδές της στην ιατρική, λόγω του πολιτικού παρελθόντος της. Ακόμη κι ο γιατρός άντρας της, πιστεύει ότι όλο αυτό γίνεται για ένα καπρίτσιο. Στην συνέχεια καθώς η πολυκατοικία γύρω της αδειάζει, εκείνη ανάμεσα στην απόγνωση και την νεύρωση, προσπαθεί να κρατήσει τα λογικά της.
Παίζοντας με τον θρύλο των Djin (Τζίνι) της Ανατολής, τον αληθινό κίνδυνο των εχθροπραξιών και των Φρουρών της Επανάστασης, τους εφιάλτες που φτιάχνει το μυαλό όταν κάποιος λαγοκοιμάται, την συζυγική - μητρική ενοχή σε μια κοινωνία που κατά βάθος θεωρεί τις γυναίκες μιαρές, τους ήχους, το
σάουντρακ τις σιωπές, τα βιβλία (στο μυαλό έρχονται αναπόφευκτα,
Οι Σελίδες του Τρόμου), τα ξαφνιάσματα, το μεσοαστικό διαμέρισμα, με εξαιρετικό μάτι σε επιμέρους λεπτομέρειες (το πλάνο των σιωπηλών aerobics μέσα από το εκράν της κλειστής τηλεόρασης, με την την μικρή Ντόρσα να μπαίνει στο βάθος), ο ταλαντούχος νεαρός σκηνοθέτης, στήνει μια άκρως απειλητική ατμόσφαιρα και σκορπάει ανατριχίλες.
Μόνο στο τέλος νοιώθει την ανάγκη να υιοθετήσει κάποιες πιο εύκολες χολιγουντιανές πρακτικές, αλλά αυτό δεν χαλάει την συνολικά καλή εικόνα και δεν κάνει την εμπειρία της θέασής της, λιγότερο συναρπαστική. Οι Νύχτες Πρεμιέρας της έδωσαν ήδη τα βραβεία Καλύτερου Σεναρίου και Καλύτερης Ταινίας της φετινής διοργάνωσης.
Ιnfo: Στην Σκιά του Φόβου (Under the Shadow). Θρίλερ Ψυχολογικού Τρόμου. Αγγλία - Κατάρ - Ιορδανία 2016. Πρεμιέρα: Πέμπτη 3 Νοεμβρίου. Σκηνοθεσία: Μπαμπάκ Ανβαρί. Παίζουν: Ναργκίς Ρασιντί, Αβίς Μανσαντί, Μπόμπι Ναντερί, Ρέι Χαρατιάν, Αράς Μαραντί. Διανομή: Seven Films.
INVISIBLE: O Άρης, ένας μοναχικός 35άρης, απολύεται χωρίς προειδοποίηση από το εργοστάσιο που δουλεύει. Σοκαρισμένος, προσπαθεί να μπει ξανά στη δουλειά του. Μάταια. Του αρνούνται κάθε επαφή. Καθώς νιώθει να χάνει το έδαφος κάτω από τα πόδια του, η ιδέα να αποδώσει δικαιοσύνη ο ίδιος, γεννιέται τυφλά μέσα του. Ο Άρης δίνει τα τελευταία λεφτά του για να αγοράσει ένα όπλο, όταν η πρώην γυναίκα του έρχεται απρόοπτα να του αφήσει τον εξάχρονο γιο τους.
Ο Δημήτρης Αθανίτης (Τρεις Μέρες Ευτυχίας), ανήκει στους σκηνοθέτες της γενιάς πριν από την εμφάνιση του λεγόμενου Ελληνικού Weird Wave. Αν όμως κάποιος κοιτάξει την ιδιόμορφη φιλμογραφία του, από το ασπρόμαυρο Αντίο Βερολίνο (1994), μέχρι σήμερα, θα βρει μέσα της πολλά ψήγματα weirdness, τόσο στην θεματική, όσο και στον τρόπο της φιλμικής της διατύπωσης.
Το Invissible (άλλη μια ελληνική ταινία με αδικαιολόγητα αμετάφραστο τίτλο στα Αγγλικά), είναι κατά τον ίδιο, ένα γουέστερν εκδίκησης, το οποίο εξελίσσεται στην ελληνική περιφέρεια του σήμερα, της ηθικής και οικονομικής κρίσης και το οποίο προσπαθεί να περιγράψει το αδιανόητο, την μη ορατή (από τους περισσότερους από εμάς), πραγματικότητα του κόσμου μας.
Χωρίς να αφορά την κρίση καθεαυτή, η ταινία του Αθανίτη, ο οποίος έχει πλέον ωριμάσει πολύ όμορφα σαν κινηματογραφιστής, μιλά για την σχέση πατέρα - γιου, την θέση που κατέχει ο καθένας από τους δυο, αλλά και όλοι εμείς οι υπόλοιποι, σε έναν κόσμο στον οποίο ζούμε αόρατοι και ερήμην, έχοντας μια ύπαρξη, σχεδόν προαποφασισμένη, από εξωγενείς και εξίσου αδιόρατους παράγοντες. Πρωταγωνιστεί ο Γιάννης Στάνκογλου και ο μικρός Χρήστος Μπενέτσης. Το σενάριο είναι του αθανίτη και του Γιώργου Μακρή. Η Διεύθυνση Φωτογραφίας του Γιάννη Φώτου. Το μοντάζ του Σταμάτη Μαγουλά και η μουσική των Papercut. Ταινία, σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής, βραβεύτηκαν στο Φεστιβάλ Ελληνικών Ταινιών, του Λονδίνου.
Ιnfo: Invisible. Κοινωνική Δραματική. Ελλάδα 2016. Πρεμιέρα: Πέμπτη 3 Νοεμβρίου. Σκηνοθεσία: Δημήτρης Αθανίτης. Παίζουν: Γιάννης Στάνκογλου, Μενέλαος Χαζαράκης, Εύα Στυλάντερ, Κόρα Καρβούνη, Χρήστος Μπενέτσης, Νικολίτσα Ντρίζη, Νίκος Ξυκομηνός. Διανομή: New Star.