Το αρχαίο έθιμο CULTURE του Μάρτη

CULTURE Ο «Μάρτης» ή «Μαρτιά», η κόκκινη κλωστούλα που πλέκουμε και φοράμε στο χέρι, πιστεύεται ότι έχει τις ρίζες της στα Ελευσίνια Μυστήρια, όπου οι μύστες έδεναν μια κλωστή, την Κρόκη, στο δεξί τους χέρι και το αριστερό τους πόδι, όπως παρατηρεί ο λαογράφος Νικόλαος Πολίτης. Επίσης σε μαρτυρίες του Παυσανία αναφέρεται πως το έθιμο, οι αρχαίοι Έλληνες το είχαν υιοθετήσει από τους Αιγυπτίους. Φορούσαν «Μάρτη» και μάλιστα οι κοπέλες στόλιζαν και το άγαλμα της Αθηνάς με την κλωστή (ταινία). Όταν τελείωνε ο Μάρτιος, βουτούσαν την κόκκινη ταινία στον Ιλισσό και την κρατούσαν για τον επόμενο χρόνο. Έτσι η ταινία προχωρούσε από γενιά σε γενιά και όσο πιο παλιά ήταν, τόσο πιο τυχερή τη θεωρούσαν.

Ο «Μάρτης» φτιάχνεται την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου και φοριέται από την 1 έως τις 31 Μαρτίου στον καρπό του χεριού και είναι φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή. Πρόκειται για ένα έθιμο σύμφωνα με το οποίο αυτός που φορά τον Μάρτη -κυρίως τα παιδιά- προστατεύεται είτε από ασθένειες γενικά ή «για να μην τον κάψει ο ήλιος», ή για να «μην τον μαυρίζει ο ήλιος».

Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας κρεμούσαν την κλωστή όλη τη νύχτα στα κλαδιά μιας τριανταφυλλιάς για ανθοφορία και καρποφορία, ενώ σε άλλες την έβαζαν γύρω από τις στάμνες, για να προστατέψουν το νερό από τον ήλιο και να το διατηρήσουν κρύο. Επίσης φορούσαν τον «Μάρτη» μέχρι να φανούν τα πρώτα χελιδόνια, οπότε και τον άφηναν πάνω σε τριανταφυλλιές, ώστε να τον πάρουν τα πουλιά για να χτίσουν τη φωλιά τους.

Στη Βουλγαρία γιορτάζουν το έθιμο μέχρι και σήμερα, φορώντας στο πέτο τους στολίδια που είναι φτιαγμένα από άσπρες και κόκκινες κλωστές που αποκαλούνται «Μαρτενίτσα» και τοποθετούν έξω από τα σπίτια τους ένα κομμάτι κόκκινου υφάσματος, για να μην τους «κάψει η γιαγιά Μάρτα».