Η Ζυράννα Ζατέλη Α' ΠΡΟΣΩΠΟ για τα Santé

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ «Οι άνθρωποι το κοιτούν αυτό το πακέττο, και το κοιτούν ασκαρδαμυκτί αν έτυχε να μη το ξαναδούν στη ζωή τους. Όπως συνέβη πολλές φορές όταν, με την συνοδεία πάντα του καπνού μου, βγήκα από τα σύνορα της χώρας και μπήκα στα εδάφη μιας άλλης, είτε ως περαστική και διαβατάρικη είτε για μεγαλύτερα διαστήματα. Στο Παρίσι λόγου χάριν, από το '81 έως το '97, έζησα περισσότερο καιρό από ό,τι στην Αθήνα ή στην Θεσσαλονίκη, κι εκεί οι Γάλλοι δεν αστειεύονταν όταν έβλεπαν να βγάζω από την τσάντα μου και ν' ακουμπάω πάνω στο τραπέζι το πακέττο μου με τα Santé.

Το κοίταζαν όπως θα κοίταζα εγώ το Γεράκι της Μάλτας... τι να πω. Για ένα παρθένο μάτι, φαίνεται, παραείναι εξωτικό και παράξενο ένα τέτοιο πακέττο. Άπλωναν τα χέρια τους και το άγγιζαν, το πασπάτευαν και το άνοιγαν, το έκλειναν, το μύριζαν και εν τέλει κάποιοι το δοκίμαζαν σαν να μην πίστευαν σ' αυτό που τους συμβαίνει -είναι και θεατρίνοι οι Γάλλοι, μην το ξεχνάμε, δώσ' τους ρόλο και πάρ' τους την ψυχή. «Diable! Qu' est-ce que c'est que ce paquet! Unique!... Et la cigarette aussi!.. Et son nom! SANTE! Quelle edee! Quelle inspiration! Quelle ironie!» (Διάολε! Τι πακέττο είναι αυτό!... και το τσιγάρο επίσης!.. και η ονομασία του! Santé! Τι ιδέα! Τι έμπνευση! Τι ειρωνεία!) Μερικοί μάλιστα πριν το δοκιμάσουν, ζητούν να μάθουν αν είναι «ξανθό» ή «μελαχρινό», διότι εκεί κάτι τέτοιοι διαχωρισμοί στα χαρμάνια είναι ιεροί και απαράβατοι. Εγώ δεν είχα ιδέα, κι ούτε έχω, αν και ο καπνός μου τόσα χρόνια έλκει το είδος του από «σκοτεινή» ή ανοιχτότερη κάστα. Τους έλεγα λοιπόν: «Δεν ξέρω, είναι Santé, δοκιμάστε το και πείτε μου να μάθω». Συνήθως αποφαίνονταν ότι ήταν κάτι ενδιάμεσο, κάτι ντεμί, αλλά κι ένας μια φορά το προσδιόρισε ως «ακαθόριστα ανένταχτο» -είπε δηλαδή δύο λέξεις τόσο ακατανόητες, που μάλλον αυτό θα εννοούσε.

Το πακέττο του πάντως σε στυλ κασετίνα, με το κεφάλι της ξανθιάς θελξικάρδιας γυναίκας που γέρνει ελαφρά προς τα πίσω και τα μάτια της σε καρφώνουν νωχελικά και χαδιάρικα (από το πολύ να τα παρατηρώ στην αρχή, τον πρώτο καιρό της γνωριμίας μας, μου φαίνονταν και ν' αλληθωρίζουν στο τέλος), με το σχεδόν εκτυφλωτικό κόκκινο χρώμα του που «κόβεται» επιδέξια από τη χρυσή ματ λωρίδα, όπου εκτίθενται, καλού-κακού και δύο βραβεία από Γαλλικήν Έκθεσιν και Διεθνή Έκθεσιν Θεσσαλονίκης, με τα αντίστοιχα παράσημα από κάτω -αυτό, λέω, καθώς και η νηφάλια και αναπάντεχα ειρωνική ονομασία του («Santé» που πάει να πει «Υγεία» για έναν μαύρο διάβολο) έκλεβαν όπως και να το κάνουμε την παράσταση και την κλέβουν ακόμη. Κι επίσης το οβάλ σχήμα, το πλακέ του ίδιου του τσιγάρου, άφιλτρου βεβαίως, κάτι που δεν απαντάται πλέον πουθενά, τουλάχιστον στα δυτικού τύπου τσιγάρα.

Να πω με την ευκαιρία εδώ ότι ένεκα του σχήματος, του πλακέ, πέφτουν στον αέρα και κατά καιρούς απόπειρές μου να καπνίσω με πίπα, που υποτίθεται κρατάει κάμποση πίσσα: το να πρέπει να στρογγυλέψω το τσιγάρο με τα δάχτυλά μου για να ταιριάξει με το στόμιο της πίπας έχει ως αποτέλεσμα να «μαδάει» ο καπνός και να βουλώνει η πίπα, κάτι που στο τέλος καταντάει κουραστικό και το αφήνω. Έχω μια συλλογή από κείνες έως πολύ εξαντρίκ πίπες που περιμένουν απλώς σε μια μολυβοθήκη «τον συγγραφέα τους» -έως και μια σαν εκείνη την άκρως εξεζητημένη και «τεθλασμένη», που θυμίζει πιο πολύ όργανο σε πειράματα χημείας, με την οποία κάπνιζε τα τσιγάρα της η ανεκλάλητη ξεπεσμένη ντίβα Νόρμα Ντέσμοντ στην περίφημη Λεωφόρο της Δύσεως...»


Απόσπασμα από το βιβλίο της Ζυράννας Ζατέλη Ηδονή στον Κρόταφο, εκδ. Καστανιώτη.


Διαβάστε επίσης: Η Αυτοκράτειρα Ζυράννα Ζ΄
 

εμφάνιση σχολίων