Α' ΠΡΟΣΩΠΟ Αριστοτέλης: Περί Ψυχής

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΗ: «Για τον εαυτό μας και μόνο σε στιγμές δεινής αυτογνωσίας, είμαστε όντα που γνωρίζουμε, που αισθανόμαστε, και μαζί σκεπτόμαστε. Το απρόσιτο είναι μας, αναγκαστικά μας ανήκει. Ανησυχούμε για τη μυστική πηγή του άγνωστου εαυτού μας. Στεκόμαστε μετέωροι μπροστά στα όνειρα, τη φαντασία, τον λόγο, τη σκέψη που νιώθουμε να καταλαμβάνουν τον χώρο μέσα μας. Η ψυχή γίνεται αδιάγνωστος πυρήνας, μοναδικός, προσωπικός, που επιβάλλει το αδιάφανο της παρουσίας του. Η ψυχή αναλαμβάνει να κερδίσει το παιχνίδι που έχουμε χάσει με τη γέννησή μας, το παιχνίδι της ζωής…».

ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΓΩΙΣΜΟ: «Δεν είναι αυταπάτη η αγάπη του εαυτού μας: αυτό το αίσθημα είναι ολότελα φυσικό. Ο εγωισμός, να το είδος της αγάπης που δίκαια δυσφημίστηκε, γιατί δεν είναι η αγάπη προς τον εαυτό μας, μα ένα πάθος αχαλίνωτο απ' τον εαυτό μας, πάθος ολέθριο που παρασέρνει τον φιλάργυρο προς το χρήμα του, κι όλους τους ανθρώπους προς το αντικείμενο των επιθυμιών τους. Δεν είναι κακό να νομίζει ο άνθρωπος ότι έχει κατιτί δικό του. Είναι φυσικό να αγαπάει κανείς τον εαυτό του, μόνο δε ο εγωισμός πρέπει να κατακρίνεται. Δηλαδή όχι το να αγαπάς απλώς τον εαυτό σου, αλλά το να τον αγαπάς περισσότερο απ' ό,τι πρέπει».

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ: «Εκείνος που διατάσσει η σύνεση να είναι η υπέρτατη εξουσία, νομίζει πως κυβερνούν ο Θεός και οι νόμοι. Εκείνος όμως που δίνει την εξουσία στον άνθρωπο, την παραδίνει σε θηρίο. Γιατί η εμπάθεια αυτών που ανεβαίνουν στην εξουσία φέρνει την καταστροφή και στην περίπτωση ακόμα που είναι οι καλύτεροι άνθρωποι. Γι' αυτό, ο νόμος είναι λογική χωρίς εμπάθεια».

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΕΤΗ: «Η αρετή είναι ανώτερη απ' τον πλούτο και χρησιμότερη απ' την υψηλή καταγωγή, γιατί όσα είναι αδύνατα για τους άλλους αυτή τα καθιστά δυνατά, κι όσα προκαλούν φόβο στους πολλούς τα υπομένει με θάρρος, και γιατί νομίζει ότι ο μεν δισταγμός είναι μομφή και κατάκριση, η δε εργατικότητα έπαινος».

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΛΑΚΕΙΑ: «Οι τύραννοι είναι φίλοι των ύπουλων και διεφθαρμένων ανθρώπων, διότι τους αρέσει να τους κολακεύουν. Κανένας άνθρωπος με ανώτερη μόρφωση και τιμιότητα δεν κυριεύεται απ' αυτό το ελάττωμα, γιατί οι καλοί μπορεί να αισθάνονται στοργή για τους φίλους αλλά δεν τους κολακεύουν. Αντίθετα, οι κακοί επαινούν και συμμετέχουν στις κακές τους πράξεις».

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΓΕΝΕΙΑ: «Ο λεπτός κι ευγενικός άνθρωπος φέρνεται σαν να 'χε μέσα του τον νόμο. Έτσι κυριαρχεί στην παρέα, με τους καλούς του τρόπους και την ευγενική του συμπεριφορά».


Αριστοτέλης (Στάγειρα 384 - Χαλκίδα 322 π.Χ). Σε ηλικία 17 ετών εισέρχεται στην Ακαδημία του Πλάτωνα, στην Αθήνα, και παραμένει εκεί έως τα 37 του έτη και συνδέεται τόσο με τον ίδιο τον Πλάτωνα, όσο και με τον Εύδοξο, τον Ξενοκράτη και άλλους στοχαστές. Τα έργα του αναφέρονται σε πολλαπλά είδη επιστημών, όπως φυσική, βιολογία, ζωολογία, μεταφυσική, λογική, ηθική, ποίηση, θέατρο, μουσική, ρητορική, πολιτική κ.ά, τα οποία συνιστούν το πρώτο ολοκληρωμένο σύστημα στη Δυτική Φιλοσοφία. Η περίοδος της ωριμότητας αρχίζει με τις βιολογικές έρευνες και τα συμπεράσματά του είναι η πρώτη συστηματοποίηση των βιολογικών φαινομένων στην Ευρώπη.

Η αριστοτελική ηθική στην αναζήτηση της αιώνιας αλήθειας στο μέτρο που αυτές είναι αποτέλεσμα ελεύθερης επιλογής (προαίρεση) στα πλαίσια των ανθρώπινων πράξεων και είναι πιθανόν να εκτελεστούν ή να μη εκτελεστούν συγκαταλέγονται η ηθική, η αρετή, η δικαιοσύνη και το ύψιστο ιδεώδες. Η αρχή της μεσότητας, κατά τον Αριστοτέλη, βρίσκεται ανάμεσα σε δύο ακρότητες, από τις οποίες η μια είναι η έλλειψις και η άλλη η υπερβολή.[14] Η ανδρεία, για παράδειγμα, είναι το σωστό μέτρο ανάμεσα στη δειλία και στο θράσος, η γενναιοδωρία ανάμεσα στην τσιγκουνιά και τη σπατάλη. Η αρετή ως προς την ουσία και τον ορισμό είναι μεσότητα, αλλά ως προς το άριστο και την τελειότητα είναι ακρότητα και η ηδονή είναι επακόλουθο της ευδαιμονίας και όχι το αντίστροφο. Η ταύτιση της ευδαιμονίας με το ύψιστο αγαθό είναι αναγκαία και από λογική άποψη, γιατί χωρίς την ευδαιμονία η ανθρώπινη δραστηριότητα θα ήταν μάταιη.

Ο Αριστοτέλης κάλυψε με το έργο του όλες τις φιλοσοφικές έννοιες και αναζητήσεις: φύση, ον, ηθική, δικαιοσύνη σε συνδυασμό με την κριτική έρευνα της πολιτικής εξέλιξης των ελληνικών πόλεων-κρατών. Είναι ο πρώτος που διατυπώνει την άποψη του χωρισμού των λειτουργιών δηλαδή των ενεργειών μιας ευνομούμενης πολιτείας σε τρεις κατηγορίες : νομοθετική, εκτελεστική και δικαστική, ενώ στα πολιτικά του καταγράφει τις παρεκβάσεις των πολιτευμάτων.


Διαβάστε επίσης: Αριστοτέλης: Για τη φιλία

εμφάνιση σχολίων