0
1
σχόλια
755
λέξεις
CULTURE

Το κουτσό του Julio Cortázar και 2 νέες εκδόσεις

ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤΑΜΗΣ [email protected]
28 Δεκεμβρίου 2013
Λοιπόν, σας ακούω. Ποιο είναι το πρόβλημά σας; Νυστάζετε, μα ο ύπνος δε σας κάνει την τιμή; Κοιμάστε και δεν τολμάτε να ξυπνήσετε; Δεν είστε σίγουροι, αν όλο αυτό τριγύρω σας είναι όνειρο ή πραγματικότητα; Μία είναι η λύση: Διαβάστε! Διαβάστε καταρχάς τη στήλη αυτή, που κάθε βδομάδα θα σας συνταγογραφεί βιβλία διά πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν και ύστερα, μετ’ ευτελείας και άνευ μαλακίας, διαβάστε τα ίδια τα βιβλία αυτά. Και όλα θα πάνε καλά, θα δείτε.

ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙ’ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΑΡΕΣΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ: Το κουτσό, του Julio Cortázar. «Αγγίζω το στόμα σου, μ’ ένα δάχτυλο αγγίζω την άκρη απ’ το στόμα σου, το σχεδιάζω σαν να γλιστράει απ’ το χέρι μου, σαν να μισανοίγει το στόμα σου για πρώτη φορά και μου αρκεί να κλείσω τα μάτια για να τα σβήσω όλα και να ξαναρχίσω, κάνοντας κάθε φορά να γεννηθεί το στόμα που θέλω…».

Επειδή μου φάνηκε κάπως άδικο να κλείσω με ένα μόνο βιβλίο το 2013, μια χρονιά η οποία, ευτυχώς ή δυστυχώς -φαντάζομαι, όλοι το καταλάβατε- ήταν σαν να εμπεριείχε περισσότερες χρονιές μέσα στις 365 μέρες της, επέλεξα για εορταστικό αποχαιρετισμό ένα μυθιστόρημα που επίσης εμπεριέχει πολλά μυθιστορήματα μέσα στις 680 του σελίδες. Ένα σπουδαίο μυθιστόρημα, μνημείο αληθινό της λογοτεχνίας του προηγούμενου αιώνα, για το οποίο ο ίδιος ο ιδιοφυής και παιχνιδιάρης συγγραφέας του προτείνει τουλάχιστον τρεις διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους μπορεί κανείς να το διαβάσει.

Τρόπος πρώτος: Ο «γραμμικός», το ξεκινάτε δηλαδή από την αρχή και προχωράτε, όπως και σε κάθε άλλο βιβλίο, μέχρι να φτάσετε στο τέλος, προτιμώντας τη συμβατική φόρμα της έκδοσής του. Τρόπος δεύτερος: Ο «διαζευκτικός», απομονώνετε τα δύο επιμέρους τμήματα του βιβλίου (αυτό του Μπουένος Άιρες και εκείνο των Παρισίων) και τα διαβάζετε ξεχωριστά, ως να επρόκειτο για δύο ξεχωριστά έργα. Τρόπος τρίτος: «Ο παιγνιώδης», όπου και ακολουθείτε την αλλόκοτη αρίθμηση που υποδεικνύεται στο τέλος κάθε επιμέρους κεφαλαίου, πηδώντας σελίδες και ενότητες, όπως περίπου και στο ομώνυμο παιδικό παιχνίδι δρόμου, το οποίο αναρωτιέμαι αν υπάρχουν ακόμα παιδιά που έστω να το γνωρίζουν.

Όποια οδό ανάγνωσης και να επιλέξετε ή και επινοήσετε, ακόμα καλύτερα, από μόνοι σας, θα σας αποκαλυφθεί και ένα διαφορετικό βιβλίο, όπως εξάλλου συμβαίνει με όλου του κόσμου τα σημαντικά μυθιστορήματα, που ενδεχομένως και εν αγνοία των δημιουργών τους, να κυκλοφορούν σε τόσες εκδοχές όσοι και οι αναγνώστες τους. Και όσο θα παίζετε στη χάρτινη Rayuela του φίλου μας του Julio, στο μεγάλο αυτό ερωτικό και φιλοσοφικό αφήγημα, φιλοσοφήστε για τη χρονιά που φεύγει, ερωτευτείτε τη χρονιά που έρχεται, και πάνω από όλα, μην εγκαταλείψετε ποτέ αυτό το δόλιο, επικίνδυνο μα πάντα συναρπαστικό παιχνίδι που ονομάζεται Χρόνος.

«…τότε τα χέρια μου ψάχνουν να βουλιάξουν στα μαλλιά σου, χαϊδεύοντας αργά το βάθος τους, ενώ φιλιόμαστε σαν να είναι το στόμα μας γεμάτο λουλούδια ή ψάρια, με κινήσεις έντονες και άρωμα σκοτεινό και αν δαγκωνόμαστε ο πόνος είναι γλυκός και αν πνιγόμαστε σ’ ένα σύντομο και τρομερό κύμα της ανάσας μας, αυτός ο στιγμιαίος θάνατος είναι ομορφιά και υπάρχει ένα μόνο σάλιο και μια γεύση ώριμου φρούτου και σε νιώθω να τρέμεις πάνω μου σαν το φεγγάρι στο νερό». Το κουτσό, του Julio Cortázar, εκδ. Εξάντας, 1988, μετάφραση Κώστας Κουντούρης.

ΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΑΥΤΗΝ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΔΙΑΒΑΖΕΙ (ΕΚ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΩΝ): Το Σιδερένιο Τακούνι, του Jack London,
εκδ. Γκοβόστης, μετάφραση Άρης Αλεξάνδρου. Η έντεχνη εκδοχή της πάλης των τάξεων. Το πληθωρικό μυθιστόρημα του μεγάλου σοσιαλιστή αμερικανού συγγραφέα έχει ως θέμα του (ή προφητεύει, αν θέλετε) τον επερχόμενο πόλεμο ανάμεσα στο προλεταριάτο και την πλουτοκρατία. Ένα βιβλίο που αγαπήθηκε, άλλα και λοιδορήθηκε, όσο λίγα στην εποχή του, έρχεται σήμερα να προκαλέσει εφιαλτικούς συνειρμούς και να υπενθυμίσει φυσικά πως η Ιστορία όχι μονάχα δεν τελείωσε, άλλα μάλλον τώρα αρχίζει. Η μυθιστορηματική περιπέτεια της μετάφρασής του μπορεί να καθυστέρησε σημαντικά τη γνωριμία του έργου με το ελληνικό κοινό, αλλά ενδεχομένως να μην υπάρχει καλύτερη στιγμή για να ακούσουμε «το θεριό της αβύσσου να ουρλιάζει». Τορτίλα Φλατ, του John Steinbeck, εκδ. Γκοβόστης, μετάφραση Άρης Αλεξάνδρου. Η «πεδιάδα της τορτίγια» είναι το έργο με το οποίο συστήθηκε στο πλατύ κοινό ο έτερος επιφανής αμερικανός σοσιαλιστής λογοτέχνης και λειτούργησε εισαγωγικά για τα μεγάλα ανθρωπιστικά μυθιστορήματά του που ακολούθησαν. Στη σκιά της Μεγάλης Ύφεσης, ο Danny και η παρέα του, όλοι αυτοί οι «πρώην άνθρωποι», οι ελεεινοί ιππότες του περιθωρίου, σχεδιάζουν και εκτελούν τα ταπεινά τους κατορθώματα απέναντι στους δράκους της ανεργίας, της πείνας, της αναξιοπρέπειας. Ένα ξεκάθαρα ψυχαγωγικό βιβλίο, όπου το χιούμορ και η απόγνωση εναλλάσσονται αρμονικά, χωρίς να εξωραΐζονται τα κίνητρα και οι συμπεριφορές των ηρώων του και χωρίς να υποβιβάζονται σε καρικατούρες οι εχθροί τους.
 
εμφάνιση σχολίων