Η Καταρίνα και CULTURE η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες

CULTURE Μια οικογένεια σκοτώνει φασίστες, είναι η δική της παράδοση, για πάνω από 70 χρόνια. Είναι ηθικό να σκοτώνεις κάποιον που δεν είναι ηθικός; H πολυβραβευμένη παράσταση Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες του καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ της Αβινιόν έρχεται στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση από 4 έως 8 Δεκεμβρίου.

Μπορούμε να παραβιάζουμε τους νόμους της δημοκρατίας στην προσπάθειά μας να την υπερασπιστούμε; Υπάρχει θέση για βία στον αγώνα για έναν καλύτερο κόσμο; Η παράσταση με το «πραξικοπηματικό φινάλε» έρχεται με θέματα που αντηχούν στη σημερινή Ευρώπη της απάθειας και της ξεχασμένης αλληλεγγύης.

Η ιστορία: Είναι μια όμορφη βραδιά. Η οικογένεια έχει μαζευτεί στο εξοχικό της, κάπου στον πορτογαλικό Νότο. Κάτι όμως δεν πάει καλά. Γιατί τους λένε όλους Καταρίνα, άνδρες και γυναίκες; Τα πάντα είναι μέρος μιας τελετουργίας, μία φορά τον χρόνο, εγκαταλείπουν την ζωή τους για να κάνουν έναν φόνο. Η αρχή έγινε το 1954, ως αντίποινα στον φόνο της 26χρονης εξεγερμένης αγρότισσας Catarina Eufémia, μιας «Αντιγόνης», που ήταν υπαρκτό πρόσωπο και σύμβολο του αγώνα των Πορτογάλων κατά της δικτατορίας (η οποία κράτησε από το 1933 έως το 1974). Έκτοτε, κάθε χρόνο, ένας φασίστας φονιάς γυναικών θανατώνεται στον βωμό της εκδίκησης για τον άδικο χαμό της.

Βρισκόμαστε πλέον στο 2028 και, ενώ ένα ολοκληρωτικό καθεστώς βρίσκεται και πάλι στην εξουσία, το νεαρότερο μέλος της οικογένειας, η Καταρίνα, πρόκειται να σκοτώσει τον πρώτο της φασίστα. Είναι μια μέρα γιορτής, μια μέρα ομορφιάς και θανάτου, λένε οι δικοί της. Ωστόσο, η νεαρή Καταρίνα αρνείται να προχωρήσει στη θανάτωση. Ξεσπάει τότε οικογενειακή έριδα. Φαντάσματα του παρελθόντος ξυπνούν και ζητούν εκδίκηση. Δυσεπίλυτα ερωτήματα ανακύπτουν.

Η Στέγη πρωτοσύστησε τον Πορτογάλο Τιάγκο Ροντρίγκες, στο ελληνικό κοινό το 2016, με το έργο του By Heart. Στα 46 του χρόνια συγκαταλέγεται ανάμεσα στους διακεκριμένους θεατρικούς δημιουργούς της Ευρώπης. Το θέατρό του, πολιτικό και ποιητικό, διαπλέκει ιστορικά γεγονότα με κοινωνικά φαινόμενα και κάνει χρήση ελάχιστων μέσων. Ο Ροντρίγκες λέει για την παράσταση: «Το έργο επιχειρεί να κάνει αυτό που θεωρώ ότι είναι μια από τις ζωτικές αρετές του θεάτρου: να προτείνει χαρακτήρες που, μέσα από αυτά που σκέφτονται και λένε και κάνουν επί σκηνής, αλλά και μέσω του τρόπου που τα κάνουν, μας επιτρέπουν να σκεφτούμε διαφορετικά για τη δική μας ζωή. Αυτά που είχαμε στην αρχή ήταν μια οικογένεια και ένα ερώτημα για τη θέση της βίας σε μια δημοκρατική κοινωνία, όταν αυτή έρχεται αντιμέτωπη με την απειλή αντιδημοκρατικής σκέψης και δράσης ή με μια επικείμενη δικτατορία, και θέλαμε να θέσουμε αυτά τα ερωτήματα με έναν τρόπο που θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει κι εμάς τους ίδιους. Έτσι ώστε να μην είναι κατευναστικά, εξυπηρετώντας μόνο την επιβεβαίωση όσων πιστεύουμε ότι είναι οι κοινές μας αξίες – και οι οποίες πιθανότατα δεν είναι κοινές μας αξίες, αλλά απλώς πιστεύουμε ότι είναι κοινές, κι έτσι συχνά μας εκπλήσσουν τα αποτελέσματα εκλογών και συνειδητοποιούμε τότε ότι μπορεί να μοιραζόμαστε αυτές τις αξίες σε ένα πιο ανθρώπινο και προσωπικό επίπεδο, αλλά σε κοινωνικό επίπεδο η ερμηνεία και η χειραγώγηση των ιδεών και η διαμόρφωση της συμμετοχής μας στα κοινά συχνά μας διαχωρίζουν ως πολίτες.

Έτσι, λοιπόν, δεν θέλαμε ένα έργο που θα κατεύναζε, θα επιβεβαίωνε ή, ακόμα, θα υπέθετε ότι ξέρει τι σκέφτεται το κοινό και ποιες είναι οι πεποιθήσεις του κοινού. Θέλαμε ένα έργο που θα αναστάτωνε, ανεξάρτητα από τις πεποιθήσεις αυτών που θα το δουν. Που θα παρείχε ευχαρίστηση, φυσικά, αλλά μια ευχαρίστηση με αναστάτωση.»

Η συνεργατική δραματουργία: Η παράσταση είναι μια σύγχρονη τραγωδία με απροσδόκητο «πραξικοπηματικό» φινάλε που μας καλεί να αναλογιστούμε για το τι είναι ικανή η ανθρωπότητα. Η δραματουργία της Καταρίνα προέκυψε συνεργατικά, με τα μέλη του θιάσου να μελετούν κείμενα για τον ολοκληρωτισμό, τη βία και την άνοδο της ακροδεξιάς στη σύγχρονη Ευρώπη. Στον πυρήνα της μελέτης τους βρέθηκαν έργα των πολιτικών φιλοσόφων Hanna Arendt και Slavoj Žižek, καθώς και συγγραφέων που έχουν μιλήσει ευρύτερα για τη βία, από τον Σοφοκλή έως τον Albert Camus και τον Edward Bond. Επικεντρώθηκαν επίσης σε αναλύσεις των ομιλιών λαϊκιστών ηγετών, όπως ο Τραμπ, ο Μπολσονάρο και ο Ορμπάν.

Σύμφωνα με τις κριτικές, ο Ροντρίγκες φαίνεται να κέρδισε το στοίχημα της αναστάτωσης: «Αν κάποιοι εκλάβουν (την παράσταση) ως μανιφέστο, πρόκειται για ένα μανιφέστο που συνοψίζει τη σημασία του θεάτρου στη σημερινή κοινωνία. Μπορεί το θέατρο να μας βγάλει από την απάθειά μας; Μπορεί να μας βάλει σε σκέψεις για τη δημιουργία μιας καλύτερης κοινωνίας; Αυτά αποτελούν τον πυρήνα της ιδέας πίσω από το έργο. Ο Τιάγκο Ροντρίγκες αναδεικνύει την κριτική σκέψη που πολύ συχνά βλέπουμε να αντικαθίσταται από μια δήθεν ουδετερότητα για τρέχοντα κοινωνικά ζητήματα. Και μας καλεί να αντιδράσουμε».

Η βραβευμένη παράσταση: Περιλαμβάνεται στη λίστα με τις καλύτερες ευρωπαϊκές παραστάσεις του 2022 από τους New York Times. Απέσπασε το Βραβείο Καλύτερης Ξένης Παράστασης στα UBU 2023 στην Ιταλία και το 2023 από την Ένωση Κριτικών Γαλλίας, ενώ ήταν υποψήφια για βραβείο στην κατηγορία Καλύτερης Διεθνούς Παράστασης στα Premis de la Crítica, στην Καταλονία.

Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Συγγρού 107, Διάρκεια: 2 ώρες και 30 λεπτά (χωρίς διάλειμμα). 4 – 8 Δεκεμβρίου 2023, Κεντρική Σκηνή, Δευτέρα – Παρασκευή, 20:30. Κατάλληλο για 16+ Συζήτηση με τον Tiago Rodrigues: Πέμπτη 7 Δεκεμβρίου μετά την παράσταση (στα αγγλικά).

Εισιτήρια: 7, 20, 28, 38 €, Ανεργίας, ΑμεΑ 5 €, Συνοδός ΑμεA 10 €. Για άτομα κάτω από 26 ετών, το εισιτήριο κοστίζει 10 € την Πέμπτη 7 Δεκεμβρίου

Φωτο: Στέγη, Filipe Ferreira
 

Διαβάστε επίσης:
Δείτε την διεθνή συναυλία Waiting for the Barbarians
I'm Positive 2023: Χωρίς ντροπή, χωρίς στίγμα, μόνο αγάπη
Βλέπουμε online: Love & Marriage

εμφάνιση σχολίων