Α' ΠΡΟΣΩΠΟ Μίλα μου

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ ΟΤΑΝ Η ΜΑΜΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΜΟΥ ΤΟΥ ΕΙΠΕ ΣΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ «να την κανακεύεις», σκέφτηκα αυτό ακριβώς που λένε για τις λέξεις: δεν είναι παρά η παράταξη γραμμάτων που μας ορίζει έννοιες και μας δημιουργεί συναισθήματα. Είναι πολλοί οι αναλυτές, είναι πολλές οι αναλύσεις από ειδικούς για τις λέξεις που χάνονται, αυτές που τις αντικαθιστούν, τα λάθη που συνηθίζονται λόγω απλούστευσης των πραγμάτων και πάει λέγοντας. Σε μια πρώτη όμως ανάγνωση, ή ακόμη καλύτερα, σε μια πρώτη ακρόαση, οι λέξεις σε τοποθετούν σε ένα περιβάλλον, σε μια ατμόσφαιρα, σε μια κοινωνική περίοδο.

ΓΙΑ ΤΗΝ κ. Μ. Η ΛΕΞΗ «ΚΑΝΑΚΕΥΩ» ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΗ ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΜΕΓΑΛΩΣΕ: τότε οι άνθρωποι και την έλεγαν και την έπρατταν (και δεν είναι δα τόσο μακριά το «τότε» της – μιλάμε για μια γυναίκα που τη δεκαετία του 1970 ήταν στα είκοσι της). Κάποτε, ο ένας είχε κέφια και αντοχές να κανακεύει τον άλλον. Παρατηρώ ότι αρκετές λέξεις από αυτές που δεν χρησιμοποιούμε πολύ πια είναι λέξεις γεμάτες συναίσθημα: το ρήμα «κανακεύω» καλύπτεται από μια γλύκα. Σημαίνει, στη συνείδησή μας, πολλά ρήματα μαζί: είναι και φροντίζω και χαϊδεύω και περιποιούμαι και προστατεύω. Είναι πάνω από όλα «ασχολούμαι και αφιερώνομαι με υπομονή και τρυφερότητα». Πού τέτοια σήμερα; Για τέτοια είμαστε;

ΚΑΙ ΔΕ ΜΙΛΑΜΕ ΓΙΑ ΙΔΙΩΜΑΤΙΣΜΟΥΣ, ούτε για λέξεις τοπικές ούτε για καθαρευουσιάνικες. Μόνο για αυτές που μεγάλωσαν, γαλουχήθηκαν και είχαν λόγο ύπαρξης σε άλλες εποχές.

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΛΟΙΠΟΝ ΜΟΥ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ, ανάκατα, μέσα σε εικόνες άλλοτε ζωγραφισμένες, σε μυθιστορήματα του Καραγάτση, σπίτια του Παπαδιαμάντη αλλά και αφηγήσεις συγγενών ή μεγαλύτερων. Που και εκείνοι, ειδικά όσοι ζουν στις μεγάλες πόλεις τις έχουν απαξιώσει –προφανώς δεν τις χρειάζονται τόσο πια- πλην όμως η γλώσσα τους τις ανακαλεί όταν σου διηγούνται μια ιστορία ή εκφράζουν κάποιο συναίσθημα.

«ΑΦΟΥΓΚΡΑΖΟΜΑΙ», ΠΟΥ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΚΟΥΩ, σαν να ακούω διαισθητικά ή κάτι χαμηλόφωνα. Ποιος να σε αφουγκραστεί και ποιον να αφουγκραστείς; Οι δηλώσεις σήμερα πρέπει να είναι ηχηρές, σαφείς και άμεσες. «Αλάργα» – χρόνος δεν υπάρχει, «πραότητα» – πού να τη βρεις, «καμαρώνω» – μπορείς να θαυμάζεις και να επικροτείς, «καμαρώνεις» όμως μόνο όταν αγαπάς πολύ και πάλι, μη το δείξεις και το πάρει ο άλλος πάνω του, «λησμονείς» – δε λησμονείς, μόνο ξεχνάς γιατί για να λησμονήσεις πρέπει η μνήμη να βαστάει βαθιά στο χρόνο και να έχει χαραγμένα πάνω της σημάδια.

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΥΤΗ ΕΝΝΟΙΑ, ΑΛΛΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΗΡΘΑΝ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ, στην καθημερινότητά μας με άλλη χροιά για να επιτελέσουν το τωρινό τους «χρέος»: η επιμήκυνση, η αναβάθμιση, η αναδιάρθρωση – αυτές μαζί με πολλές άλλες διαμορφώνουν τους εφιάλτες της επιβίωσης του κόσμου. Λέξεις που για άλλα ετοιμάστηκαν και άλλα τους βρήκαν στον δρόμο. Και οι νέοι, λέει, καθαρίζουν με ένα «δεν υπάρχει», «εντάξει», «τι λέει;». Τι να κάνουν και αυτοί; Ολοκληρώνουν σκέψεις με ένα lol στον διαδικτυακό τους διάλογο, γιατί εκεί δεν χωρούν πολλές έννοιες – όλα γρήγορα, παστρικά, εύληπτα και στον αυτόματο.

ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΘΕΛΟΥΝ ΑΛΛΙΩΣ. Δεν μας θέλουν αλλιώς, δεν είσαι χρήσιμος άμα τρως χρόνο για να εκφράσεις έννοιες. Όλα πρέπει να ολοκληρώνονται στον χρηματιστηριακό χρόνο, αυτόν που δεν αντέχει δευτερόλεπτο απόκλισης. Οι εποχές και οι συνθήκες διαμορφώνουν το λεξιλόγιό μας, αποκαλύπτουν τις διαθέσεις μας, τα γούστα και τις επιθυμίες μας.

ΚΑΙ ΜΙΑ ΖΩΗ ΑΝΑΡΩΤΙΟΜΟΥΝ γιατί οι Αμερικανοί λένε “Can I Buy you a drink?” όταν θέλουν να κεράσουν κάποιον και γιατί δεν λένε “offer”. Έλα ντε…

ΥΓ Ευπρόσδεκτες όλες οι λέξεις που πασχίζουν ακόμα και δεν μου ήρθαν. Τις περιμένω.


Η Μια Κόλλια είναι δημοσιογράφος. Λόγω ιδιοσυγκρασίας έχει κάνει όλα τα πιθανά και απίθανα πράγματα στη δημοσιογραφία από αθλητικό ρεπορτάζ ως διεύθυνση σύνταξης σε περιοδικά (Γυναίκα, ΒΗΜΑ Men, κ.α.). Τις Κυριακές απαγορεύεται να την καλέσεις στο τηλέφωνο: βλέπει Παναθηναϊκό.

εμφάνιση σχολίων