0
1
σχόλια
679
λέξεις
Α' ΠΡΟΣΩΠΟ

«Οι μεγάλες σκέψεις  είναι κάτι πολύ σπάνιο και δεν τρέχουνε ούτε στους δρόμους, ούτε βρίσκονται οργανωμένες από τα κόμματα, ούτε κυριαρχούν στα πανεπιστήμια». –Κώστας Αξελός

AΘΗΝΑ ΛΕΒΕΝΤΗ
4 Φεβρουαρίου 2019
Αποσπάσματα από την ιστορική εκπομπή Παρασκήνιο της ΕΤ1 που επιλέξαμε


«Η έλλειψη οράματος ήταν κάτι που με πονούσε αφάνταστα».

«Eίδα τι σημαίνει ο περιορισμός του ανθρώπινου οράματος από κυρίαρχα κόμματα με κυρίαρχες ιδεολογίες, με μια προεκτεινόμενη μικροαστική ηθική, με πράξεις βίας όχι μόνο προς τους αντιπάλους αλλά και τους οπαδούς».

«Γεννήθηκα σε μια μεγαλοαστική οικογένεια, γνώρισα την οικογενειακή θαλπωρή και μαζί και την οικογενειακή ασφυξία. Από παιδί ήταν κάτι που με έσπρωχνε πέρα από την οικογένεια, πέρα από τον τόπο. Ποιο είναι το πολύτιμο στοιχείο της παιδικής ηλικίας: το πολύτιμο στοιχείο της παιδικής ηλικίας θα ‘λεγα αυτή η θαλπωρή, για τα παιδιά που μπόρεσαν βέβαια να την γνωρίσουν -εκατομμύρια παιδιά δεν τη γνωρίζουν-, αλλά και ο κλοιός μέσα στον οποίον κλείνει τον νέον άνθρωπο, το παιδί, και τον σπρώχνει στην εφηβεία». [...]

«Η παιδική ζωή έγινε γρήγορα εφηβική, θα ‘λεγα ότι η παιδική ανησυχία την έσπρωχνε να γίνει εφηβική, αλλά και στην εφηβεία η μεγαλοαστική τάξη που με περιέβαλλε, και η μικροαστική ηθική που κυριαρχούσε γύρω σε όλο τον τόπο -εννοώ την Ελλάδα-, ο ασφυκτικός κλοιός της νεότερης Ελλάδας, η έλλειψη οράματος ήταν κάτι που με πονούσε αφάνταστα». (…)

«Ο ενθουσιασμός αυτός των πρώτων χρόνων της Αντίστασης, των δύο-τριών πρώτων χρόνων, περιείχε σύγχρονα αφάνταστα πλήγματα, γιατί μέσα από την Αντίσταση, μέσα απ’ την κυριαρχία της Αντίστασης απ’ το Κομμουνιστικό Κόμμα, που αυτό και εμψύχωνε και σύγχρονα έσφαζε την Αντίσταση, είδα τι σημαίνει ο περιορισμός του ανθρώπινου οράματος από κυρίαρχα κόμματα με κυρίαρχες ιδεολογίες, με μια προεκτεινόμενη μικροαστική ηθική, με πράξεις βίας όχι μόνο προς τους αντιπάλους αλλά και τους οπαδούς».

«Δεν ήταν τόσο οι πράξεις βίας που με ξένιζαν, όσο το τυφλό της βίας, και ιδιαίτερα στο Δεκέμβριο μού κόστισε πολύ η σχιζοφρενική καθοδήγηση του Δεκέμβρη από την ηγεσία και η απόκρυψη του γεγονότος, η εγκληματική απόκρυψη του γεγονότος, ότι η Ελλάδα είχε ήδη δοθεί σαν σφαίρα επιρροής στους αγγλοαμερικάνους».

«Έτσι, παρόλο που η Αντίσταση και το κομμουνιστικό κίνημα εμψύχωσαν την εφηβεία μου σύγχρονα, με έκαναν να θέλω να βλέπω πιο μακριά -αυτό που έκανα πάντα από παιδί». (…)

«Φθάνοντας στο Παρίσι, θα ‘λεγα μετά την απογοήτευση της οικογενειακής ζωής, μετά την απογοήτευση της εφηβικής αντιστασιακής ζωής, υπήρξε η απογοήτευση του παρισινού πανεπιστημίου της Sorbonne. Κυριαρχούσε μια σχολικότητα, μια πανεπιστημιακότητα, ένας ακαδημαϊσμός, που δεν άφηναν να εκδηλωθεί μια βασική σκέψη. Κατάλαβα πάλι κάτι που είχα αρχίσει να καταλαβαίνω στα δεκατέσσερά μου χρόνια διαβάζοντας Νίτσε: ότι οι μεγάλες σκέψεις είναι κάτι το πάρα πολύ σπάνιο και δεν τρέχουνε ούτε στους δρόμους, ούτε βρίσκονται οργανωμένες από τα κόμματα, ούτε κυριαρχούν στα πανεπιστήμια».

«Η μετριότητα είναι φαίνεται το πεπρωμένο της μέσης ανθρώπινης διάνοιας». [...]


«Οι τρεις αυτές ανησυχίες, η παιδική, η εφηβική, η σπουδαστική, δεν είναι απλώς ψυχολογικά -ή θα ‘λεγα ακόμα και ψυχοπαθολογικά χαρακτηριστικά-, αλλά δείχνουνε πόσο όλοι οι κόσμοι είναι ο κόσμος ο μικρός, είναι οι κόσμοι οι μικροί, και πως σπάνια κατορθώνουμε να υπερβούμε το τείχος του ήχου, να ανοιχτούμε στον Κόσμο με κάπα κεφαλαίο». [...]


Κώστας Aξελός (26 Ιουνίου 1924 - 4 Φεβρουαρίου 2010): Σύγχρονος έλληνας φιλόσοφος, στοχαστής, καθηγητής φιλοσοφίας και συγγραφέας. Σπούδασε Νομική στην Αθήνα και φιλοσοφία στη Σορβόνη. Το 1944 στα Δεκεμβριανά, έζησε εικονική εκτέλεση στα κρατητήρια της Ασφάλειας, φυλακίστηκε σε στρατόπεδο και τελικά απέδρασε. Το 1945 μετέβη με το πορτογαλικό πλοίο Ματαρόα από τον Πειραιά στο Παρίσι, μαζί με 200 ακόμα ανθρώπους, ανάμεσά τους ο Κορνήλιος Καστοριάδης και ο Κώστας Παπαϊωάννου, με υποτροφία του Γαλλικού Ινστιτούτου από τη γαλλική κυβέρνηση. Λίγο διάστημα μετά την αναχώρησή του, καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο από στρατοδικείο. Σπούδασε φιλοσοφία στη Σορβόνη, όπου και δίδαξε από το 1962 μέχρι το 1973, όμως δεν έγινε ποτέ καθηγητής, θεωρώντας «ότι το πανεπιστήμιο δεν είναι χώρος ριζικής σκέψης». Από το 1950 έως το 1957 εργάστηκε στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας και επεξεργάστηκε τις δύο διδακτορικές διατριβές του πάνω στον Ηράκλειτο και τον Μαρξ. Το 1952 κυκλοφόρησε το πρώτο βιβλίο Φιλοσοφικές Δοκιμές από τις εκδόσεις Παπαζήση. Τα έργα του (είκοσι τέσσερα βιβλία και πολλά κείμενα γραμμένα σε γαλλικά, ελληνικά και γερμανικά) έχουν μεταφραστεί σε 19 γλώσσες. Ο Κώστας Αξελός ήταν επίσης διδάκτορας του Πάντειου Πανεπιστημίου, του Πανεπιστημίου των Ιωαννίνων και του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου.
εμφάνιση σχολίων