Η έκθεση χωρίζεται σε τρία μέρη: Ζωγραφική και Σκέψη, Αρχιτεκτονική και Μακέτα. Το πρώτο μέρος εστιάζει στη βιογραφία του αρχιτέκτονα. Παρουσιάζει τις επιρροές που δέχτηκε μέσω ζωγραφικών έργων. Εκτίθεται παράλληλα και ένα πρωτότυπο τεύχος του περιοδικού Το 3ο Μάτι πλαισιωμένο από αναπαραγωγές μέσα από τις σελίδες του. Το δεύτερο μέρος εστιάζει στο αρχιτεκτονικό έργο του Πικιώνη, μέσα από αντίγραφα σχεδίων και φωτογραφιών. Μέσα από αυτό το υλικό παρουσιάζεται η αναλυτική και σχεδιαστική διαδικασία που ακολουθεί καθώς και η σταδιακή ένταξη στοιχείων της ελληνικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής στα έργα του μέχρι την τελική αντιμετώπισή τους ως τοπίου. Στο κέντρο της τρίτης ενότητας δεσπόζει μια μακέτα, μια τρισδιάστατη απεικόνιση της περιοχής της Ακρόπολης και του Φιλοπάππου, όπου φαίνεται η μορφολογική επέμβαση του Πικιώνη στο σύνολό της.
«Ο Πικιώνης είναι ένας από τους σύγχρονους φωτοδότες, του οποίου το λαμπρό έργο μάς επιστρέφει σε έναν φωτεινό κόσμο»
Γράφει ο Kenneth Frampton σε ένα απόσπασμα που δημοσιεύτηκε στον τόμο Dimitris Pikionis, Architect 1887–1968: A Sentimental Topography (Λονδίνο: Architectural Association, 1989): «Όταν επισκέφθηκα πρώτη φορά την Ακρόπολη το 1959 βρέθηκα σχεδόν τυχαία να περπατώ στον παρακείμενο λόφο του Φιλοπάππου και εκεί ένιωσα, με έκπληξη, τη σχεδόν κυριολεκτική κίνηση του εδάφους καθώς με τραβούσε η απτή αντίσταση του πλακόστρωτου που ακολουθούσε τις διακυμάνσεις του φυσικού τοπίου· ήταν σχεδιασμένο για να βιώνεται τόσο από το σώμα όσο και από τα μάτια.
Την ίδια έκπληξη μου προκάλεσαν τα λιθόστρωτα πεζούλια και τα παγκάκια και, πάνω απ’ όλα, το ξύλινο αναπαυτήριο, χτισμένο δίπλα ακριβώς στον αναστηλωμένο ναό του Λουμπαρδιάρη. Έμοιαζαν βγαλμένα από την Ιαπωνία πριν από αιώνες, μέσα από το πολιτισμικό φίλτρο του Βυζαντίου. Δεν συνειδητοποίησα τότε ότι αυτό το θεατρικό σκηνικό δεν ήταν ακριβώς ολοκληρωμένο και ότι ο αρχιτέκτονας, εβδομήντα δύο ετών, ακόμη επέβλεπε τις εργασίες.
Τον τελευταίο μισό αιώνα έχει αλλάξει η ματιά μας στην αρχιτεκτονική και τώρα πια βλέπουμε τον 20ό αιώνα σαν μια διαδρομή πολύ πιο περίπλοκη, που μας οδηγεί να επαναξιολογήσουμε τα επιτεύγματα του μοντέρνου κινήματος και τη θέση μας σε σχέση με τις πολύπλευρες εκφάνσεις του. Σε αυτή τη διαδικασία, μορφές που κάποτε ξεχώριζαν πλέον υποχωρούν και όσοι είχαν παραμείνει στη σκιά έρχονται στο φως. Ο Πικιώνης είναι ένας από αυτούς τους σύγχρονους φωτοδότες, του οποίου το λαμπρό έργο μάς επιστρέφει σε έναν φωτεινό κόσμο»
Ο Δημήτρης Πικιώνης (Πειραιάς, 26 Ιουνίου 1887 - Αθήνα, 28 Αυγούστου 1968) υπήρξε μια εξέχουσα προσωπικότητα του 20ου αιώνα για τον Ελληνικό πολιτισμό. Μετά την απόκτηση του διπλώματος Πολιτικού Μηχανικού από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και όντας μαθητής του Παρθένη, έφυγε για να σπουδάσει ζωγραφική στο Μόναχο και στη συνέχεια στο Παρίσι. Εκεί ήρθε σε επαφή με τα σύγχρονα ρεύματα και ιδιαίτερα με το έργο των Paul Cézanne, Paul Klee και Auguste Rodin.
Παράλληλα παρακολούθησε μαθήματα αρχιτεκτονικής σύνθεσης και εργάστηκε σε αρχιτεκτονικά γραφεία. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα συνεχίζει την ενασχόλησή του με την αρχιτεκτονική και τη ζωγραφική και ταυτόχρονα σε συνεργασία με άλλους πρωτοπόρους διανοούμενους της εποχής εκδίδουν το περιοδικό Το 3ο Μάτι, έκδοση που εισήγαγε στην Ελλάδα την Ευρωπαϊκή Πρωτοπορία.
Παρότι υπήρξε σύγχρονος των Le Corbusier και Mies van der Rohe, προσπάθησε να ενσωματώσει στην αρχιτεκτονική του την λαϊκή παράδοση με την μοντέρνα αφαίρεση. Αντιμετώπισε την σύνθεση της κλασικής αρχιτεκτονικής με την ελληνική ταυτοτική κουλτούρα σαν στοίχημα.
Δημήτρης Πικιώνης. Αισθητική Τοπογραφία: Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου, Πέμπτη- Κυριακή: 10:00 - 18:00, Παρασκευή - Σάββατο: 10:00 - 22:00, 23/10/2025 - 25/01/2026,