«Δεν συμβαίνει τίποτα στη φύση που να μπορεί να αποδοθεί σε ένα ελάττωμα που υπάρχει μέσα της»
DOC TV
14 Οκτωβρίου 2016
«ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΤΙΠΟΤΑ ΚΟΙΝΟ μεταξύ τους δεν μπορούν ούτε να κατανοηθούν μεταξύ τους· δηλαδή, η έννοια του ενός δεν περικλείνει την έννοια του άλλου».
«ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΟ ΘΕΟΣ εννοώ ένα απόλυτα άπειρο ον, δηλαδή μια υπόσταση που αποτελείται από μιαν απειρία κατηγορημάτων που το καθένα τους εκφράζει μιαν αιώνια και άπειρη ουσία».
«ΟΥΤΕ ΣΤΟΝ ΘΕΟ, ΟΥΤΕ ΕΞΩ ΑΠΟ ΑΥΤΟΝ δεν είναι δεδομένος κανένας λόγος ή αιτία που να αφαιρεί την ύπαρξή του και κατά συνέπεια ο Θεός υπάρχει αναγκαία».
«ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΠΡΑΓΜΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΙΑ ΑΙΤΙΑ ή κάποιος λόγος, γιατί υπάρχει, ή γιατί δεν υπάρχει... Αυτός ο λόγος ή αιτία άλλωστε πρέπει να περιέχεται ή στη φύση του πράγματος, ή έξω απ' αυτήν. Τον λόγο, π.χ. ότι ένας τετράγωνος κύκλος δεν υπάρχει, τον φανερώνει η ίδια του η φύση, γιατί βεβαίως περιέχει μια αντίφαση».
«Η ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΜΑΣ δεν εξαρτιέται από την ουσία του. Προσδιορίζεται για να υπάρχει και να παράγει τα αποτελέσματα, ξεκινώντας από αίτια τέτοια που κι αυτά έχουν προσδιοριστεί από άλλα για να υπάρχουν και να παράγουν αποτελέσματα σε ορισμένες και καθορισμένες συνθήκες και αυτές έχουν προσδιοριστεί από άλλες, και έτσι επ' άπειρον. Η διάρκεια λοιπόν του σώματος εξαρτάται από την κοινή τάξη της φύσης και από την ιδιοσυστασία των πραγμάτων».
«ΠΡΑΓΜΑΤΙ, ΚΑΘΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ ΠΡΑΓΜΑ, όπως και το ανθρώπινο σώμα, πρέπει να προσδιορίζεται από ένα άλλο ιδιαίτερο πράγμα στο να υπάρχει και να παράγει αποτελέσματα κατά τρόπο βέβαιο και καθορισμένο· και αυτό το άλλο, με τη σειρά του, προσδιορίζεται από ένα άλλο, και ούτω καθ' εξής επ' άπειρον».
«ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΝΟΜΙΖΟΥΝ ΠΩΣ είναι ελεύθεροι, γιατί έχουν συνείδηση των θελημάτων τους και της όρεξής τους και ούτε σκέπτονται, ακόμα και στον ύπνο τους, τις αιτίες που τους κάνουν να ορέγονται και να επιθυμούν, γιατί δεν έχουν καμιά γνώση γι' αυτές».
«Η ΒΟΥΛΗΣΗ δεν μπορεί να κληθεί ελεύθερη αιτία, αλλά μόνον αναγκαία αιτία».
«ΟΙ ΚΟΙΝΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ, με τον όρο δύναμη του Θεού εννοούν την ελεύθερη βούληση και την εξουσία που επεκτείνεται σε όλα όσα υπάρχουν και γι' αυτόν τον λόγο όλα τα πράγματα θεωρούνται κοινώς ως τυχαία».
«ΜΕ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ πραγματικότητα και τελειότητα εννοώ το ίδιο πράγμα».
«Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΨΥΧΗ, κάθε φορά που αντιλαμβάνεται τα πράγματα σύμφωνα με την κοινή τάξη της φύσης, δεν έχει αυτοτελή γνώση ούτε για τον εαυτό της, ούτε για το σώμα της, ούτε για τα εξωτερικά σώματα, αλλά μονάχα μια συγκεχυμένη και ακρωτηριασμένη γνώση».
«ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΑΠΑΤΩΝΤΑΙ ΣΤΟ ΝΑ ΘΕΩΡΟΥΝ τους εαυτούς τους ελεύθερους και αυτή η γνώμη συνίσταται μόνο στο γεγονός πως έχουν συνείδηση των πράξεών τους και αγνοούν τις αιτίες που τους προσδιορίζουν».
«ΕΤΣΙ ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ ΚΑΘΑΡΑ ΠΟΣΟ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΟΝΤΑΙ από την αληθινή εκτίμηση της αρετής εκείνοι, που, εξαιτίας της αρετής τους και των καλών τους πράξεων, περιμένουν την υπέρτατη ανταμοιβή από τον Θεό, όπως και για την πιο σκληρή υπηρέτηση ωσάν η ίδια η αρετή και η υπηρέτηση του Θεού να μην ήταν η ευδαιμονία και η υπέρτατη ελευθερία».
«ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ, ΘΑ ΕΛΕΓΕ ΚΑΝΕΙΣ ΠΩΣ ΝΟΟΥΝ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ μέσα στη φύση ως κράτος εν κράτει. Πιστεύουν, πράγματι, πως ο άνθρωπος διαταράσσει μάλλον τη φυσική τάξη παρά πως την ακολουθεί, πως εξουσιάζει απόλυτα τις πράξεις του και πως προσδιορίζεται μόνο από τον εαυτό του. Αναζητούν λοιπόν την αιτία της ανθρώπινης αδυναμίας και αστάθειας, όχι στην κοινή δύναμη της φύσης, αλλά δεν ξέρω σε ποιο ελάττωμα της ανθρώπινης φύσης... Δεν συμβαίνει τίποτα στη φύση που να μπορεί να αποδοθεί σε ένα ελάττωμα που υπάρχει μέσα της».
«ΕΚΕΙΝΟΙ ΛΟΙΠΟΝ ΠΟΥ ΝΟΜΙΖΟΥΝ ΠΩΣ ΜΙΛΟΥΝ, ή πως σωπαίνουν, ή πως κάνουν μιαν οποιαδήποτε πράξη, από μια ελεύθερη απόφαση της ψυχής, ονειρεύονται με ανοικτά τα μάτια».
«ΟΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ προέρχονται μόνο από τις αυτοτελείς ιδέες· τα πάθη εξαρτώνται μόνο από τις ατελείς ιδέες».
Αποσπάσματα από το έργο του Μπ. Σπινόζα, Ηθική εκδ. Εκκρεμές. Ο Μπαρούχ Σπινόζα (24 Νοεμβρίου 1632-21 Φεβρουαρίου 1677) ήταν Ολλανδός φιλόσοφος, εβραϊκής καταγωγής. Θέτοντας τα θεμέλια για τον Διαφωτισμό του 18ου αιώνα, θεωρείται ένας από τους μεγάλους ορθολογιστές της φιλοσοφίας του 17ου αιώνα. Το αριστούργημά του, η μεταθανάτια Ηθική, με το οποίο αντιτάχθηκε στον δυϊσμό πνεύματος-σώματος του Καρτέσιου, του χάρισε την αναγνώριση ως ενός από τους σημαντικότερους διανοητές της Δυτικής φιλοσοφίας.
Διαβάστε επίσης: Σπινόζα: Η δύναμη του καθενός
εμφάνιση σχολίων