Bauen: Το πείραμα ΚΟΣΜΟΣ της Aργεντινής

ΚΟΣΜΟΣ Όταν η κρίση χτύπησε την Αργεντινή, το ξενοδοχείο Bauen έγραψε ιστορία: έγινε η θρυλική επιχείρηση που πέρασε με επιτυχία στα χέρια των υπαλλήλων της, το Νο1 πείραμα-αναφορά της συνεργατικής οικονομίας παγκοσμίως.

Τo πείραμα: Μάρτιος 2003. Οι εργάτες του Bauen δεν έχουν καμία πηγή εισοδήματος. 30 από αυτούς αρχίζουν να δημιουργούν σχέσεις με το αναδυόμενο κίνημα των ανακτημένων επιχειρήσεων και σχηματίζουν έτσι συνεταιρισμό για να ανακτήσουν το ξενοδοχείο.

Ο ακαδημαϊκός Andrés Ruggeri παρακολουθεί από κοντά το κίνημα των ανακτημένων επιχειρήσεων από το 2002, οπότε και ιδρύθηκε το πρόγραμμα Ανοιχτή Σχολή, το οποίο συντονίζει. Το 2001 υπήρχαν 36 ανακτημένες επιχειρήσεις καταγεγραμμένες σε ολόκληρη τη χώρα. Το 2004 είχαν γίνει 163 ενώ το 2010 υπήρχαν 247. Αυτήν τη στιγμή είναι περίπου 311 και απασχολούν 13.500 εργαζομένους συνολικά.

Γιατί ο αριθμός τους συνέχισε να αυξάνεται μετά το τέλος της κρίσης; Ο Ruggeri λέει: «Οι ανακτημένες επιχειρήσεις έχουν ήδη αποδείξει τη βιωσιμότητά τους: εκπληρούν τον βασικό τους στόχο, που είναι να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας, και πολλές φορές καταφέρνουν ακόμα περισσότερα. Επιπλέον, παρόλο που η κρίση ξεπεράστηκε, οι εταιρείες συνεχίζουν να χρεοκοπούν: είναι κάτι φυσιολογικό για το καπιταλιστικό σύστημα. Η διαφορά πλέον είναι ότι οι εργαζόμενοι έχουν υιοθετήσει την ανάκτηση και αυτοδιαχείριση των επιχειρήσεων ως ένα αποτελεσματικό εργαλείο και μια πιθανή διέξοδο».

Αυτό είναι κάτι που τις προηγούμενες δεκαετίες δεν αποτελούσε μέρος του οικονομικού και ιδεολογικού μας ορίζοντα. Ανάμεσα σε αυτές τις εταιρείες βρίσκει κανείς όλες τις δραστηριότητες. Οι περισσότερες ανακτημένες επιχειρήσεις είναι μεταλλουργικές, αν και η αναλογία τους μειώνεται: σήμερα είναι 61, που αποτελούν σχεδόν το 20% του συνόλου. Αλλά υπάρχουν και δύο ναυπηγεία, 31 εταιρείες γραφικών τεχνών (Δίκτυο Συνεταιριστικών Τυπογραφείων), 26 υφαντουργικές, ακόμη και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, Κέντρα Υγείας, Ψυγεία και ένα ορυχείο.

2014: Πρόσφατα έγινε η παρουσίαση της έκθεσης της 4ης Πανεθνικής Έρευνας για τις Ανακτημένες Επιχειρήσεις στην Αργεντινή. Η τελετή έγινε στο ξενοδοχείο Bauen, το οποίο διοικείται από τους εργαζομένους εδώ και 11 χρόνια. Εκεί έγινε επίσης γνωστό ότι η δικαιοσύνη τούς δίνει 30 ημέρες για να εκκενώσουν τον χώρο.

Η παρουσίαση των αποτελεσμάτων της μελέτης έγινε στη Σάλα Bolivar του ξενοδοχείου Bauen. Αυτή είναι μόνο μία από τις 6 σάλες που έχει το ξενοδοχείο, επιπλέον από το αμφιθέατρο, τα 220 δωμάτια (εκ των οποίων τα 170 βρίσκονται σε λειτουργία), το μπαρ, την πισίνα και το σολάριουμ (τα δύο τελευταία ακόμη δεν έχουν ξανανοίξει).

Ο αγώνας του Bauen αντανακλάται στη λειτουργία του. Το ξενοδοχείο δεν κλείνει ποτέ και οι 130 εργαζόμενοί του χωρίζονται σε τρεις βάρδιες. Παίρνουν τις σημαντικές αποφάσεις στις συνελεύσεις και τις λιγότερο σημαντικές τις παίρνει ο υπεύθυνος κάθε τομέα, που επιλέγεται με γνώμονα την εμπειρία του στη συγκεκριμένη θέση εργασίας και τον σεβασμό που οι συνάδελφοί του έχουν γι’ αυτόν.

Πώς μοιράζονται τα κέρδη; «Ενώ ορισμένες ανακτημένες επιχειρήσεις αποφασίζουν ότι όλοι οι εργαζόμενοι αμείβονται ακριβώς το ίδιο, εμείς θεωρούμε ότι υπάρχουν θέσεις ευθύνης που αξίζουν καλύτερη αμοιβή. Ωστόσο, στον ιδιωτικό τομέα η ψαλίδα είναι πολύ μεγαλύτερη: η μισθολογική διαφορά μεταξύ ενός διευθυντή και ενός ασκούμενου μπορεί να είναι 10 προς 1, ενώ εδώ είναι 3 προς 1 στην καλύτερη περίπτωση. Προφανώς υπάρχει και μια οικονομική αναγνώριση για τους συντρόφους που κατέλαβαν το εργοστάσιο το 2003, γιατί χωρίς αυτούς δεν θα ήμασταν εδώ».

Και σήμερα τι γίνεται με το καθεστώς ιδιοκτησίας του ξενοδοχείου; Απαλλοτρίωση; Η τελική απόφαση είναι ξεκάθαρη: για τη δικαιοσύνη, το ξενοδοχείο ανήκει στη Mercoteles και η δικαστής επιδιώκει να κλείσει μια επιτυχημένη εταιρεία με 130 εργαζομένους: «Αυτό μόνο πολιτικά μπορεί να επιλυθεί, αλλά δεν βλέπουμε καμία πολιτική βούληση στο Κογκρέσο.

Εμείς υποστηρίζουμε ότι αν το κράτος κάνει απαιτητά τα χρέη που συνήφθηκαν από τον Iurcovich για την κατασκευή του Bauen, το ξενοδοχείο ανήκει στο κράτος. Και εμείς δεν θέλουμε το κράτος να μας το χαρίσει: να καθίσουμε να βρούμε μια λύση, είτε να το νοικιάσουμε, είτε να μας το παραχωρήσει προσωρινά, είτε να πάρουμε ένα δάνειο, ένα δάνειο για 20 χρόνια για να αγοράσουμε το ακίνητο. Ο Iurcovich πρότεινε να μας προσλάβει όλους μας και πάλι, το οποίο είναι για γέλια αν αναλογιστούμε όλα όσα έχουν συμβεί…».

Μόνο το 16% τα καταφέρνουν, αλλά...: Το ξενοδοχείο Bauen αποτελεί μέρος του 25,8% των επιχειρήσεων που έχουν καταθέσει πρόταση απαλλοτρίωσης και περιμένουν να εγκριθεί. Μόνο στο 16% των περιπτώσεων η ιδιοκτησία απαλλοτριώθηκε υπέρ των εργαζομένων, σε ένα 9,7% έχουν άδεια από το πτωχευτικό δικαστήριο για να εργάζονται προσωρινά και ένα 16% λειτουργεί με τον χώρο παραγωγής κατειλημμένο.

Ο Ruggeri υποστηρίζει ότι αυτή η νομική επισφάλεια «είναι το κύριο μειονέκτημα των ανακτημένων επιχειρήσεων. Δεν έχουν την κυριότητα της εταιρείας, ούτε και πρόσβαση σε δάνεια, και βρίσκονται σε διαμάχη με τους πρώην ιδιοκτήτες. Ούτε βέβαια έχουν στη διάθεσή τους κεφάλαιο: αυτό που έχουν είναι παλιά ή κατεστραμμένα μηχανήματα και εγκαταστάσεις, και βεβαίως το εργατικό δυναμικό. Επιπλέον, το διοικητικό, τεχνικό ή εμπορικό προσωπικό συχνά είναι το πρώτο κομμάτι των εργαζομένων που εγκαταλείπει τον αγώνα, αφού είναι πιο εύκολο να βρουν δουλειά αλλού.

Σε αυτή την περίπτωση, όσοι έχουν απομείνει πρέπει να αποκτήσουν νέες δεξιότητες που πιθανόν δεν φαντάζονταν καν ότι υπήρχαν, γιατί ήταν εκτός του αντικειμένου τους. Από την άλλη, οι πιο ενοχλητικές πτυχές της εργασίας εξαφανίζονται: η εκμετάλλευση, η κακοποίηση. Οι εισπράξεις σταματάνε να προορίζονται αποκλειστικά για τη συσσώρευση κεφαλαίου και την ευημερία του αφεντικού, και έτσι μπορεί να γίνεται καλύτερη διανομή. Αναδύεται μια αίσθηση αλληλεγγύης, την οποία μπορεί να αντιληφθεί κανείς παρατηρώντας τον αριθμό των πολιτιστικών κέντρων και των λαϊκών σχολείων που λειτουργούν μέσα στις ανακτημένες επιχειρήσεις».

Πηγή: Enallaktikos.gr, Autonomias.net
 

εμφάνιση σχολίων