CULTURE Η Χαμένη Γενιά

CULTURE Ένας άνθρωπος παίζει πιάνο μέσα στο τεράστιο και κουρασμένο από γιορτές σπίτι του Γκάτσμπι. Ο «φιλοξενούμενος» βρίσκεται ξεχασμένος στο σπίτι εδώ και μια εβδομάδα. Ξέμεινε, λέει, από το τελευταίο πάρτι. Η σκηνή ανήκει στην ταινία «O Υπέροχος Γκάτσμπι», βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Φ.Σ. Φιτζέραλντ, και περιγράφει με μία σκηνή την περίφημη Χαμένη Γενιά, που μεγάλωσε στη σκιά του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η αμερικανική κοινωνία προ του κραχ συνδύαζε τον υπέρτατο υλικό κορεσμό, τα μεγάλα πάθη, τις ταραγμένες ψυχές, την κοινωνική ανομοιογένεια και τη μεγάλη άνθιση της jazz ως μουσική υπόκρουση με μια έντονη διάθεση να γίνει ο κόσμος διαφορετικός.

Η Χαμένη Γενιά του 1920 είναι η νέα αστική τάξη. Στο φόντο: φιλελευθερισμός, πολιτικά δικαιώματα, ποτοαπαγόρευση, «εκνευριστική και ανήθικη» jazz μουσική, πάρτι, τηλέφωνο και ηλεκτρισμός (και ηλεκτρικά σιδερα για τα μαλλιά!)... Οι γυναίκες κόβουν τα μαλλιά τους καρέ, φοράνε πιο κοντές φούστες, απαιτούν δουλειές, απαιτούν να ψηφίζουν, απελευθερώνουν τη σεξουαλικότητά τους, καπνίζουν και οδηγούν. Τα πάρτι γίνονται ξέσπασμα, πνοή ελευθερίας, εκτόνωση. Η κοινωνικοποίηση της πρώτης γενιάς γιάπηδων περιλαμβάνει για τη συντηρητική Αμερική όλα τα ανήθικα φόντα για κοινωνική αποσύνθεση.

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, στο Παρίσι, ο ρυθμός είναι εξίσου jazz. Αλλά μέσα στην ψυχική αναταραχή και τις τεράστιες κοινωνικές αλλαγές, δημιουργείται ένα σπουδαίο κύμα λογοτεχνίας που απαθανατίζει τη νέα πραγματικότητα. Ξεπροβάλλουν ο Χέμινγουεϊ, ο Φιτζέραλντ, ο Γουίλιαμ Φόκνερ, ο Πάουντ. Στο βραβευμένο με Πούλιντζερ και Νόμπελ λογοτεχνίας Έρνεστ Χέμινγουεϊ αποδίδεται και ο όρος «Χαμένη Γενιά», την οποία χρησιμοποίησε στο μυθιστόρημά του Και ο Ήλιος Ανατέλλει (The Sun Also Rises). O ίδιος αναφέρει στο βιβλίο του πως ο όρος ανήκει στη συγγραφέα, ποιήτρια και μέντορά του, Γερτρούδη Στάιν, η οποία τον έβαλε επίσης στον κύκλο των εξόριστων αμερικανών συγγραφέων του Παρισιού.

Το μυθιστόρημα του Χέμινγουεϊ είναι η επιτομή της μεταπολεμικής γενιάς. Ωστόσο, ο ίδιος έγραψε αργότερα στο συντάκτη του Max Perkins ότι το θέμα του βιβλίου δεν ήταν τόσο πολύ για μια γενιά που έχασε, για μια «χαμένη γενιά», αλλά αφορά σε «μια κακοποιημένη γενιά, η οποία δεν έχει όμως χαθεί». Στην Ευρώπη, η Χαμένη Γενιά είναι κυρίως γνωστή ως η «γενιά του 1914», δηλαδή της χρονιάς που ξεκίνησε ο πόλεμος. Στη Γαλλία, όπου εγκαταστάθηκαν πολλοί ομογενείς, ονομάστηκε «Φλεγόμενη Γενιά». Στη Βρετανία ο όρος χρησιμοποιήθηκε αρχικά για όσους έχασαν τη ζωή τους στον πόλεμο, ενώ αναφέρεται επίσης με έμμεσο τρόπο και στις απώλειες μιας μελλοντικής ελίτ της χώρας, όπως των ποιητών Ισαάκ Ρόζενμπεργκ και Ρούπερτ Μπρουκ.

Η Χαμένη Γενιά δεν «πέθανε» με το οικονομικό κραχ την εποχή της Μεγάλης Κατάθλιψης τη δεκαετία του ’30. Καθόρισε το σημερινό κόσμο και άφησε κληρονομιά κι ένα σημαντικό κύμα της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας. Ως όρος χρησιμοποιείται ξανά και ξανά. Πρώτα με τη μεγάλη ύφεση στα τέλη της δεκαετίας του 2000, ύστερα πάλι το 2008, σήμερα για να περιγράψει τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας των νέων. Και όπως δείχνει η ιστορία, κάθε καταστροφή ακολουθεί μια άνθηση και το αντίστροφο. Είναι η ροή του κόσμου. Και συνεχίζεται.

εμφάνιση σχολίων